تنوع خصوصیات مختلف مرتبط با مقاومت مزرعه‌ای در ژنوتیپ‌های مختلف یونجه (Medicago sativa L.) نسبت به سرخرطومی برگ یونجه (Hypera postica Gyll.)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

4 استادیار گروه مهندسی کشاورزی (اصلاح نباتات و ژنتیک)، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

سرخرطومی برگ یونجه آفت درجه یک تمام مناطق یونجه‌کاری ایران و جهان است. با کاربرد ارقام مقاوم، خسارت کاهش می‌یابد. در بررسی مقاومت مزرعه­ای 42 ژنوتیپ  یونجه موجود در ژرم پلاسم نسبت به این آفت معلوم شد که، ژنوتیپ­ها، اثرات معنی‌داری روی  تعداد لارو، میزان خسارت، وضعیت سبزینه، عملکرد تر علوفه و همچنین سایر صفات داشتند. رگرسیون گام‌به‌گام برای میزان خسارت به‌عنوان متغیر تابع معلوم کرد که تعداد لارو، ارتفاع  بوته‌ها در زمان خسارت و درصد ماده خشک به‌ترتیب وارد مدل شدند و با ضریب تبیین تجمعی 47/30 درصد بیشترین تغییرات میزان خسارت را توجیه نمودند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، حدود 59 درصد از تغییرات کل توسط دو مؤلفه اصلی اول توجیه شد. گزینش براساس مؤلفه اول منجر به انتخاب ژنوتیپ­های با عملکرد بالا و گزینش بر اساس مؤلفه دوم منجر به انتخاب ژنوتیپ‌هایی با مقاومت بالا نسبت به تغذیه لارو گردید. از طریق آنالیز خوشه­ای، پنج خوشه ایجاد شد. ژنوتیپ­های واجد عملکرد و مقاومت بالا، به‌ترتیب در خوشه­های اول و پنجم قرار گرفتند. برای اصلاح یونجه، ژنوتیپ­های فیض 49 با مقاومت پایین و عملکرد بالا و تک بوته 23 با مقاومت بالا و عملکرد پایین، می­توانند به‌عنوان والدین مناسب دو رگ‌گیری مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Variability of Different Characteristics of Field Resistance in Different Alfalfa (Medicago sativa L.) Genotypes to Alfalfa Weevil (Hypera postica Gyll.)

نویسندگان [English]

  • Solhaddin Jamshidy Golan 1
  • Hojatollah Mazahery-Laghab 2
  • Seyed Said Moosavi 3
  • Mehdi Kakaei 4
1 MSc Student, Departemen of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Bu-Ali Sina, Hamedan, Iran
2 Associate Professor, Departemen of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Bu-Ali Sina, Hamedan, Iran
3 Assistant Professor, Departemen of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Bu-Ali Sina, Hamedan, Iran
4 Assistant professor, Departement of Agriculture (Plant Breeding and Genetic), Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Alfalfa weevil is a major pest in parts of Iran and the world that alfalfa is grown. The damage would be decreased using resistant varieties. In the study of the field resistance of 42 genotypes of alfalfa in the germplasm cultivated in research farm of Bu-Ali Sina University towards this pest, it was found that different genotypes had significant effects on the number of larva, amounts of damage, status of chlorophyll, and the yield of fresh forage yield and on the other traits too. In the stepwise regression for the amounts of damage as dependent variable it was revealed that number of larvae, plant height in damage time and the percent of dried matter were respectively added to the model and confirmed the percentage of the most variations with the cumulative contrast coefficient of 30.48%. In the analysis into principal components, approximately 59 percent of the total variation was explained by the first two principal components. Selection based on the first component leads to the selection of high performance genotypes and selection based on the second component leads to the selection of genotypes with high resistance to larval feeding. Five clusters were induced after cluster analysis. Genotypes Fayez 49 with low resistance and high forage yield and Tack Buteh 23 with high resistance and low forage yield could be used as appropriate parents for hybridization in plant breeding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis cluster
  • Genetic variability
  • Stepwise regression
  • Dependent variable

مراجع

بهار، م.، قبادی، س.، عرفانی‌مقدم، و.، یامچی، ا.، طالبی‌بداف، م.، کابلی، م. م. و مختارزاده محمدی، ع. ا. 1385. ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت­های بومی یونجه ایران با استفاده از نشانگر­های ریزماهواره­ای ESTE. مجله علوم و فنون کشاورزی. 2: 141-151.
جعفری، ع. و گودرزی، ب. 1385. بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین عملکرد، کیفیت و صفات زراعی در 72 جمعیت یونجه چندساله (.Medicago sativa L). فصل­نامه علمی-پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 14 (4): 215-229.
خانجانی، م. 1384. آفات گیاهان زراعی ایران. انتشارات دانشگاه بوعلی سینا، همدان. 720 صفحه.
رستگار، م. 1384. زراعت نباتات علوفه‌ای. نشر فرهمند. 500 صفحه.
مظاهری‌لقب، ح. و یزدی صمدی، ب. 1373.  بررسی مقاومت ارقام یونجه به سرخرطومی برگ یونجه (Hypera Postica Gyll.). مجله علوم کشاورزی ایران، 25 (1): 11-17.
مظاهری‌لقب، ح. 1387. آشنایی با گیاهان علوفه­ای. انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا. 290 صفحه.
 مصطفوی، ع. س. 1390. ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه­بندی 150 ژنوتیپ یونجه مختلف (Medicago sativa L.)در همدان. دانشگاه بوعلی‌سینا. همدان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
میرزایی‌ندوشن، ح. 1380. یونجه‌های یک‌ساله (ژنتیک و اصلاح). انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور. 213 صفحه.
Armah, C. N., Mackie, A. R., Roy, C., Price, K., Osbourn, A. E., Bowyer, P. and Ladha, S. 1999. The membrane-permeabilizing effect of avenacin A-1 involves the reorganization of bilayer cholesterol. Biophysical Journal, 76: 281-290.
Bennett, S. J., 2000. Genetic variation of five species of Trifolium L. from south-west Turkey. Genetic Re-sources and Crop Evolution, 47 (1): 81-91.
Elben, G. and Nuss, K. 1995. Integrated pest management for alfalfa. Leopold center, volume, 4:28-34.
Higgins, R. A., Blodgett, S. L. and Lenssn, A. W. 1988. Alfalfa Weevil Management in Kansas State University, Manhattan, KS. Cooperative Extension Service. Public MF-846, 4 p.
Horber, E. 1980. Types and classification of resistance. In Maxwell, F. G. and Jennings, P. R. (eds.) Breeding plant resistant to Insects. John Wiley and Son, New York, 15-21.
Huang, H. CH., Acharya, S. N., Hou, T. J. and Erickson, R. S. 1999. Susceptibility of chines alfalfa cultivars to verticillium wilt. Plant Pathology Bulletin, 8: 67-72.
Julier, B., Porcheron, A., Ecalle, C., Guy, P. 1995. Genetic variability for morphology, growth and forage yield among perennial diploid and tetrapod lucerne populations (Medicago sativa L.) Agronomy, 15 (5): 295-304.
Kinney, K. K. and Peairs, F. B. 2011. Alfalfa weevil. Colorado state university, No 5.500.
Le Singor, C., Gallardo, K., Prosper, M. J., Salon, C., Quillien, L., Thompson, R. and Duc, G. 2005. Genetic diversity for seed protein composition in Medicago trunculata. Plant Genetic Resources, 3: 59-71.
Mazahery-Laghab, H. 1997. Endogenous insect pest resistance factors; engineering for enhanced resistance. PhD Thesis, University of Durham, UK. pp145.
Painter, R. H. 1951. Insect resistance in crop plants. University of Kansas Press, Lawrencc, KS 520 pp.
Ping, L., Yunwen W., Xiaolong, S. and Jianguo, H. 2009. Using microsatellite (SSR) and morphological markers to assess the genetic diversity of 12 falcata (Medicago sativa spp. falcata). populations from Eurasia. African Journal of Biotechnology, 8 (10): 2102-2108.
Ratcliffe, R. H. and Elgin, J. H. 1990. Turkish alfalfa cultivars screened for alfalfa weevil resistance. Crop Sciences, 30: 994-996.
Ugler, J. and Woodward, T. 2006. Crop profile for alfalfa in Washington. National Alfalfa Alliance.www.Alfalfa.org. Prepared: march, 2006.
Tucak, M., Popovic, S. and Cupic, T. 2009. Karakterizacija i morfoagronomska evaluacija germplasme lucerne. Proceedings of the 44th Croatian & 4th International Symposium on Agriculture, Opatija, 16-20 February, Marci, S and Loncaric, Z (eds.) Faculty of Agriculture University of J. J. Strossmayer in Osijek, Osijek, 400-404.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار