تأثیر نور فرابنفش A بر رشد و برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیکی نعناع فلفلی (Mentha piperita)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان

چکیده

تنش نوری فرابنفش یکی از تنش‌های محیطی مهم است که در حالت شدید می‌تواند باعث از بین رفتن گیاهان شود. اما در گیاهان دارویی، اعمال تنش نوری فرابنفش به­صورت کنترل­شده می‌تواند باعث فعال­شدن سیستم‌های تولید متابولیت‌های ثانویه شده و افزایش ارزش گیاهان دارویی را باعث شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نور فرابنفش A بر رشد و فیزیولوژی گیاه دارویی نعناع فلفلی صورت گرفته است. در این پژوهش گیاهچه‌های نعناع فلفلی در شرایط گلخانه کشت شدند و به­صورت تکمیلی تحت پرتوتابی نور فرابنفش با طول موج 365 نانومتر حاصل از دیودهای ساطع­کننده نور در چهار تیمار 0 (شاهد)، 1، 2 و 4 ساعت پرتو فرابنفش قرار گرفتند. گیاهچه‌‍‌ها پس از 60 روز تیمار برداشت شدند و از نظر صفات طول شاخه، سطح برگ، وزن تر، وزن خشک، درصد ماده خشک، محتوای کلروفیل برگ، محتوای پروتئین، محتوای فنل کل و محتوای اسانس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نوردهی فرابنفش باعث کاهش رشد رویشی و عملکرد پیکره رویشی گردید. محتوای کلروفیل در تیمارهای 1 و 2 ساعت نوردهی فرابنفش با شاهد تغییری نکرد اما در تیمار 4 ساعت نوردهی فرابنفش کاهش یافت. در مقابل افزایش در فعالیت محتوای ترکیبات فنلی و محتوای اسانس در تیمارهای نور فرابنفش دیده شد. در کل می‌توان چنین نتیجه­گیری کرد که گیاه نعناع فلفلی گیاهی حساس به نور فرابنفش A است که جهت مقابله با تنش فرابنفش ترکیبات فنلی در آن افزایش می‌یابد. اعمال تنش ملایم فرابنفش A در این گیاه با کاهش اندک عملکرد منجر به افزایش زیاد متابولیت‌های ثانویه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of UV-A Radiation on Growth and Some Physiological Properties of Peppermint (Mentha piperita)

نویسنده [English]

  • Hassan Sarikhani
چکیده [English]

Light stress is one of the important environmental stresses which at high levels could destroy plants. However, in medicinal plants using ultraviolet-induced stress could activate secondary metabolite biosynthesis systems and could increases the values of medicinal plants. Current research was aimed to investigate the effect of UV-A radiation on growth and physiology of peppermint. Potted peppermint plantlets were cultured in glasshouse condition and were radiated by UV-A using light-emitting diode light at 365 nm at four treatments of 0, 1, 2 and 4 hours UV-A radiation. Treated plants were harvested after 60 days and were analyzed for their shoot length, leaf area, fresh weight, dry weight, dry matter, chlorophyll concentration, total protein concentration, total phenolic concentration and essential oil. Result indicated lower growth and yield in UV-A radiated plants. Although there were no significant differences between 1 and 2 hour UV-A radiation on chlorophyll in leaves, its concentration reduced in those of 4 hour radiated plants. In contrary, total phenolic concentration and essential oil concentration increased in UV-A radiated plants. In conclusion, it seems that peppermint is sensitive to UV-A radiation which for facing up to its stress, increases phenolic compounds production. Using modest stress of UV-A in peppermint by reducing growth and yield could increase its secondary metabolites.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mentha piperita
  • UV-A
  • Growth
  • Yield
  • Total phenol