دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
اثرات سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر ویژگی¬های ظاهری، عملکرد، میزان اسانس و درصد کامازولن بابونه (Matricaria recutita L.) اصلاح شده (رقم جرمانیا)
1
12
FA
میترا
رحمتی
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید
عزیزی
https://orcid.org/00
دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
azizi@um.ac.ir
محمد
حسن زاده خیاط
استاد شیمی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
حسین
نعمتی
استادیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بهمنظور بررسی تاثیر نیتروژن و تراکم کاشت بر ویژگیهای ظاهری، عملکرد گل خشک، میزان اسانس و درصد کامازولن گلهای بابونه اصلاح شده (رقم دیپلوئید جرمانیا)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 86-1385 انجام شد. تیمارهای تراکم شامل 20، 25، 40 و 50 بوته در مترمربع در کرتهای اصلی و تیمارهای نیتروژن شامل صفر، 10 و 20 گرم (کود اوره، 46 درصد نیتروژن خالص) در مترمربع در کرتهای فرعی قرار داده شدند. در زمان گلدهی کامل، قطر گل، قطر نهنج و ارتفاع بوتهها اندازهگیری شدند. وزن خشک گلها، درصد و عملکرد اسانس و درصد کامازولن در تیمارهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصله نشانداد که افزایش تراکم بوته تا سطح 50 بوته در مترمربع باعث افزایش عملکرد گل خشک و اسانس و همچنین افزایش درصد کامازولن شد. در حالیکه بیشترین درصد اسانس (77/0 درصد وزنی) در تراکم 40 بوته در مترمربع بهدست آمد. درصد و عملکرد اسانس و درصد کامازولن با افزایش کود اوره تا سطح 10 گرم در مترمربع افزایش یافتند، اما میزان عملکرد گل خشک تا بالاترین سطح کود اوره یعنی 20 گرم روند افزایشی داشت. اثر متقابل تراکم بوته و کود اوره بر درصد و عملکرد اسانس در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود، اما بر عملکرد گل خشک، درصد کامازولن و ویژگیهای ظاهری تاثیر معنیداری نداشت. بالاترین عملکرد گل خشک و عملکرد اسانس برای این رقم در شرایط آب و هوایی مشهد در تراکم 40 بوته در مترمربع و تیمار 10 گرم اوره در مترمربع بهدست آمد.
اسانس,بابونه,تراکم بوته,کامازولن,نیتروژن
https://ppt.basu.ac.ir/article_229.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_229_9ee9a63164f5aad2f77240d271d773bd.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
شناسایی و ارزیابی ارقام انگور محلی استان آذربایجان غربی با استفاده از روش¬های آمپلوگرافی و آمپلومتری
13
24
FA
حامد
دولتی بانه
اعضای هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
ah_dolati@yahoo.com
علی
ناظمیه
دانشیار (سابق)گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سید ابوالقاسم
محمدی
دانشیار گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
قاسم
حسنی
مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
مشهید
هناره
اعضای هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
بهمنظور شناسایی و ارزیابی صفات مختلف ارقام محلی انگور موجود در استان آذربایجان غربی، مطالعهای سه ساله ( 1382-1384) در باغ کلکسیون ارقام انگور در ایستگاه تحقیقات باغبانی دکتر نخجوانی انجام شد. ارزیابی صفات از زمان باز شدن جوانهها تا هنگام برداشت میوه در هر مرحله فنولوژیکی از برگ جوان، برگ بالغ، گل، شاخه و میوه بر اساس توصیفنامه (IBPGR) انگور انجام شد. تجزیه دادههای مربوط به صفات کمی بر اساس مدل آماری تجزیه واریانس دو طرفه با در نظر گرفتن سالهای آزمایش بهعنوان تکرار با استفاده از نرمافزارSAS انجام شد. نتایج تجزیه واریانس دو طرفه نشان داد که بین50 رقم انگور مطالعه شده تفاوت معنیداری از نظر کلیه صفات زراعی مانند درصد تشکیل میوه، جوانه زنی گرده و اجزاء عملکرد، سیستم باردهی و زمان رسیدن میوه وجود داشت. همچنین تنوع بسیار زیادی در صفات گیاه شناسی نظیر شکل برگ، تعداد لوب برگی، رنگ برگ جوان، شکل سینوس دمبرگی، شکل دندانه حاشیه پهنک، اندازه، شکل و رنگ پوست حبه، میزان رشد رویشی بین ارقام مشاهده شد. بر اساس دادههای مورفولوژیک ارقام مورد بررسی در شش گروه قرار گرفتند. در کلیه گروهبندیها رابطه نزدیک بین ارقام شاهرودی و الحقی، خلیلی سفید و قرمز، و نیز تشابه بالایی بین کشمشی سفید و بیدانه قرمز، سفید شخ شخ و رجین، تبرزه سفید و قرمز، دسترچین و گزندایی، سایانی و قزل اوزوم ارومیه، جیغ جیغا و سیاه معمولی مشاهده شد. در این مطالعه 47 رقم انگور شناسایی و دو مورد اشتباه در کشت و یک مورد اشتباه در نامگذاری نیز مشخص گردید.
انگور,توصیف¬نامه,آمپلوگرافی و آمپلومتری
https://ppt.basu.ac.ir/article_230.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_230_9562383ccb8feeff0c1f654a988950a0.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
اثر شوری آب آبیاری بر جوانه¬زنی، سبز شدن، عملکرد بیولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.)
25
34
FA
سعید
دوازده امامی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
s.12emami@yahoo.com
محمد¬رضا
جهانسوز
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
jahansuz@ut.ac.ir
داریوش
مظاهری
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
dmazaher@ut.ac.ir
فاطمه
سفیدکن
استاد گروه فیتو شیمی، موسسه تحقیقات جنگل¬ها و مراتع کشور، کرج
به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر مراحل مختلف رشد گیاه بادرشبویه سه گروه آزمایش در ژرمیناتور، گلخانه و مزرعه در قالب طرحهای کاملا تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. در مرحله جوانهزنی، تاثیر شوری آب آبیاری بر جوانهزنی بذر با اعمال تیمارهای شوری شاهد (3/0) تا 39 دسیزیمنس بر متر (در مجموع 14 تیمار) با 4 تکرار بررسی شد. بالاترین درصد و سرعت جوانهزنی در تیمار شاهد به ترتیب 96 درصد و 7/14 جوانه در روز و کمترین میزان در تیمار شوری 39 دسیزیمنس بر متر به میزان صفر برای هر دو صفت بهدست آمد. تاثیر شوری بر صفت سرعت جوانهزنی شدیدتر از تاثیر بر درصد جوانهزنی بود. در مرحله سبزشدن در گلخانه بالاترین درصد و سرعت سبز شدن در تیمار شاهد به میزان 59 درصد و 8/24 جوانه در روز در شوری شاهد و کمترین میزان صفر در هر دو صفت در شوری 12 دسیزیمنس بر متر بهدست آمد. در مزرعه، تیمارهای شوری 3/0، 3، 6، 12، 15، 18، 21 دسیزیمنس بر متر پس از مرحله 10-8 برگی گیاه در 3 تکرار بر گیاه اعمال شد. این تیمارها بر صفت عملکرد بیولوژی در سطح یک درصد اثر معنیدار داشت. بالاترین میزان عملکرد بیولوژی در تیمار شاهد به میزان 1041 و کمترین میزان در تیمار 21 دسیزیمنس برمتر به میزان 256 گرم ماده خشک در مترمربع بهدست آمد. با افزایش شوری ارتفاع گیاه از 7/75 سانتیمتر در شاهد به 9/41 سانتیمتر در تیمار آخر کاهش یافت. تاثیر شوری بر درصد اسانس از نظر آماری معنیدار نبود. بازده اسانس در واحد سطح از 3/3 در تیمار شاهد تا 9/0 میلیلیتر در مترمربع در تیمار 21 دسیزیمنس تغییر نمود. تجزیه کیفی اسانس نشانداد که در تیمارهای مختلف مجموع 5 جز مهم اسانس یعنی نرال، ژرانیول، ژرانیال، نریل استات و ژرانیل استات از 4/64 تا 3/81 درصد تغییر داشت، اما این تغییرات از روند خاصی پیروی نکرد. بهطور خلاصه از نتایج این پژوهش مشخص میشود، در گیاه بادرشبویه حساسترین مرحله به شوری مرحله سبز شدن است و شوری بر عملکرد بیولوژی و عملکرد اسانس در واحد سطح تاثیر معنیدار دارد.
بادرشبویه,شوری,عملکرد بیولوژیکی,جوانه¬زنی,اسانس
https://ppt.basu.ac.ir/article_231.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_231_db942cf2815e4b1c8ccf4aa182f1244c.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
پی¬جویی مقاومت علف¬هرز تاجخروس (Amaranthus sp.) به علفکش¬های رایج برخی مناطق چغندرکاری کشور
35
48
FA
علیرضا
عطری
مربی پژوهش موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
alirezaatri@yahoo.com
اسکندر
زند
دانشیار موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
محبوبه
پرتوی
دانشجوی سابق کارشناس ارشد شناسایی و مبارزه با علف¬های هرز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
حسن
محمد علیزاده
0000-0000-0000-1112
دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
malizade@ut.ac.ir
محمد
بازوبندی
استادیار مرکز تحقیقات خراسان رضوی، مشهد
سپیده
حاتمی
مربی پژوهش مرکز تحقیقات آذربایجان غربی، ارومیه
سعید
نظری
مربی پژوهشی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
آذر
ماکنالی
مربی پژوهش مرکز تحقیقات صفی آباد، دزفول
اکبر
مرادی
دانشجوی سابق کارشناس کارشناس ارشد زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
بهمنظور بررسی احتمال بروز مقاومت در علفهرز تاج خروس نسبت به علفکشهای رایج در مزارع چغندر قند در چهار استان چغندرکاری کشور (خراسان، خوزستان، اصفهان و آذربایجان غربی)، آزمایش مزرعهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار در سال 1385 انجام شد. فاکتورها عبارت از سه توده علفهرز تاج خروس شامل دو توده مشکوک و یک توده حساس و سه تیمار علفکش شامل پیرامین (کلریدازون80% WP)، بتانال آ-ام (دسمدیفام15.7% EC) و شاهد بدون مصرف علفکش بودند. از آنجاییکه خصوصیات ژنتیکی و مورفولوژیکی تودههای مشکوک و حساس در هر منطقه منحصر به همان منطقه بود، آزمایشهای هر منطقه بهصورت مجزا از یکدیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج در هر چهار منطقه نشان داد که اختلاف معنیداری بین تودههای مشکوک و حساس از نظر تاثیر علفکشها وجود نداشت. بهمنظور بررسی و تجزیه و تحلیل دقیقتر تاثیر علفکشها بر تودههای مشکوک و حساس، مقایسه میانگین تاثیر هر یک از علفکشها بر تعداد (تراکم) و بیوماس تودههای مشکوک و حساس به تفکیک و برای هر منطقه انجام شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تاثیر علفکشهای پیرامین، بتانال آ-ام و تیمار عدم مصرف علفکش بر تعداد و بیوماس هر یک از تودههای مشکوک و حساس در کلیه مناطق تقربیا غیر معنیدار بود. بهعبارت دیگر تعداد و بیوماس تودههای مشکوک و حساس در کلیه مناطق در برابر این علفکشها رفتار یکسانی داشتند. لذا به نظر میرسد که هنوز علفهرز تاجخروس در مناطق مورد مطالعه نسبت به علفکشهای پیرامین و بتانال آ-ام مقاوم نشده و نارضایتی ناشی از عدم کنترل مناسب این علفهرز در مناطق مختلف احتمالا بهعوامل دیگری از جمله کیفیت سموم، یا عدم استفاده به مقدار مورد لزوم، یا زمان مصرف و اعمال علفکش ارتباط دارد.
چغندر,بتانال آ-ام,پیرامین,مقاومت علف¬هرز
https://ppt.basu.ac.ir/article_232.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_232_444e5c053b5f1d5dd0fdc070d4ee4095.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
بررسی تنوع مورفولوژیکی، فنولوژیکی و مقدار اسانس در بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.)
49
58
FA
حسین
زینلی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
hoseinali@yahoo.com
ولی¬اله
مظفریان
استادیار موسسه جنگل¬ها و مراتع کشور، تهران
لیلی
صفایی
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
سعید
دوازده امامی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
s.12emami@yahoo.com
سعدالله
هوشمند
استادیار دانشگاه شهرکرد
بابونه آلمانی، یکی از مهمترین گیاهان دارویی است. این مطالعه به منظور بررسی تنوع صفات مورفولوژیکی، فنولوژیکی و مقدار اسانس روی چهارده جمعیت بابونه تهیه شده از مناطق اصفهان، اردبیل، اهواز، اراک، کرمان، شیراز و زابل انجام شد. چهارده جمعیت بابونه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان کشت و پانزده صفت مورفولوژیکی، فنولوژیکی و مقدار اسانس آنها اندازهگیری شد. تجزیه واریانس صفات نشان داد که همه صفات مورد بررسی به جز وزن تر هر گل تفاوت معنیداری را بین جمعیتها نشان دادند. ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی صفات تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک هر گیاه و مقدار اسانس نسبت به سایر صفات بیشتر بود. بیشترین و کمترین قابلیت توارث عمومی صفات بهترتیب متعلق به صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا ساقه رفتن بود. مقدار اسانس در بین جمعیتها نشان داد که دامنه تغیرات اسانس در بین جمعیتهای مورد بررسی از 24/0 درصد در جمعیت کرمان تا 57/0 درصد در جمعیت شیراز متغیر است. تجزیه خوشهای، جمعیتهای مورد مطالعه را در شش گروه قرار داد که بهترتیب شامل 5، 4، 2، 1، 1 و 1 جمعیت بودند. نتایج همچنین نشان داد که تنوع صفات مورفولوژیکی، فنولوژیکی و مقدار اسانس با تنوع جغرافیایی مطابقت ندارد. این نتایج ممکن است در انتخاب جمعیتها برای تلاقی جهت ایجاد ارقام مطلوب مفید باشد.
اسانس,بابونه آلمانی,تجزیه کلاستر,ضرایب تنوع
https://ppt.basu.ac.ir/article_233.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_233_e56ebae8bb6eac3df7587ed7dee62b1f.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
بررسی توان تحمل به شوری و خشکی جدایه¬های ریزوبیومی هم¬زیست عدس در شرایط دیم
59
68
FA
حسین¬علی
علیخانی
دانشیار گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
halikhan@ut.ac.ir
لیلا
محمدی
کارشناس گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
در این پژوهش 220 جدایهی ریزوبیومی از دو دشت عمده کشت دیم عدس یعنی دشت مغان و دشت کوهین نمونهبرداری و مورد آزمون قرار گرفت. با انجام آزمایشهای آزمایشگاهی و گلخانهای از صحت جنس، گونه و خلوص 184 سویه <em>ریزوبیوم لگومینوزاروم </em>بیووار <em>ویسیه</em> (<em>Rlv</em>) <em>Rhizobium leguminosarum</em> b.v<em>. viciea</em> (lenti) همزیست عدس اطمینان حاصل شد. در تست تحمل به شوری جدایههای ریزوبیومی همزیست عدس از محیط کشت YMA+ BTB و نمک NaCl در شوریهای 10، 20، 30، 40 و dS/m 50 انجام شد. از بین 184 سویهی ریزوبیومی همزیست عدس تعداد 101 سویه ریزوبیومی کاملا حساس (EC=10 dS/m) و تعداد 25 سویه بهعنوان خیلی متحمل و 10 سویه (8+2) بهعنوان سوپر استرینهای کاملا متحمل به شوری بودند. تعداد باکتریهای ریزوبیومی رشد یافته مربوط به دشت کوهین در شوریهای 10 تا 50 بهترتیب 55، 51، 50، 27 و 8+29 سویه بود در صورتی که در دشت مغان این اعداد به ترتیب برابر 46، 42، 21، 8 و2+6 بود، بهطور کلی باکتریهای ریزوبیومی دشت کوهین تحمل به شوری بیشتری نسبت به باکتریهای ریزوبیومی دشت مغان داشتند. در این پژوهش میزان تحمل به خشکی سویههای ریزوبیومی در محیط کشت PEG+ YMB انجام پذیرفت. در این آزمون میزان خشکی بر اساس دانستیهی نوری (O.D) سوسپانسیون باکتریایی تعیین گردید. میزان تحمل به خشکی باکتریهای ریزوبیومی در چهار سطح کاملا متحمل، متحمل، حساس و کاملا حساس بهترتیب برابر با O.D> 0.5، O.D=0.4-0.5، O.D=0.3-0.4, و O.D < 0.3 گروهبندی شد. از بین 10 سوپراسترین (سویههای کاملا متحمل) انتخاب شده در آزمون میزان تحمل به خشکی، باکتریهای برتر دشت مغان شامل 6 سویه؛ در صورتیکه باکتریهای برتر مربوط به دشت کوهین 2 سویه بود. در نهایت امید است که سوپراسترینهای انتخابی این مرحله از پژوهش از نظر تحمل به شوری و خشکی بتواند در مراحل بعدی طرح مورد استفاده قرار گیرد.
خشکی,شوری,ریزوبیوم,سدیم کلراید- پلی اتیلن گلیکول
https://ppt.basu.ac.ir/article_234.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_234_53b9d757211e576fb406b0e29f1725e9.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
2476-6321
2476-5651
2
1
2012
10
05
واکنش گیاهچه¬های حاصل از کشت بافت سیب¬زمینی به نیتروژن و اسید جاسمونیک در شرایط هیدروپونیک
69
78
FA
بهمن
تقدیری
مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
taghdiri@yahoo.com
منصور
غلامی
دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
mgholami@basu.ac.ir
علی
دلجو
استادیار گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
علی
سپهری
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
sepehri110@yahoo.com
واکنش گیاهچههای سیبزمینی (رقم مارفونا) حاصل از کشت بافت به افزودن نیتروژن و اسید جاسمونیک در تولید ریزغده در شرایط هیدروپونیک آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل نیتروژن در سه سطح صفر (شاهد)، 50 و 100 میلیگرم در لیتر محیط کشت، از منبع نیترات آمونیم و اسید جاسمونیک بهصورت محلولپاشی بر روی برگها در چهار سطح صفر (آب مقطر بهعنوان شاهد)، 1، 5 و 10 میکرومولار در سه تکرار بودند. شاخصهای اندازهگیری شده عبارت بودند از: تعداد و وزن کل ریزغدهها، متوسط وزن ریز غده، ارتفاع بوته، تعداد برگ و شاخص برداشت. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد ریزغده، وزن کل ریزغده، متوسط وزن ریزغده و شاخص برداشت از مصرف 50 میلیگرم نیتروژن توام با 5 میکرومولار اسید جاسمونیک بهدست آمد. همچنین بالاترین ارتفاع ساقه و تعداد برگ بهترتیب متعلق به تیمارهای 50 میلیگرم نیتروژن بدون جاسمونیک اسید و 100 میلیگرم نیتروژن توام با یک میکرومولار اسید جاسمونیک بود. کمترین تعداد و وزن کل ریزغده و تعداد برگ از محلولپاشی 1 میکرومولار اسید جاسمونیک بدون مصرف نیتروژن بهدست آمد.
ریزغده,مارفونا,محلول¬پاشی برگی
https://ppt.basu.ac.ir/article_235.html
https://ppt.basu.ac.ir/article_235_bb83fd67c154233077e43cd137109197.pdf