واکنش ژنوتیپ‌های برتر زیتون بومی استان کرمانشاه به تنش خشکی در شرایط مزرعه

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

2 کارشناس ارشد حشره‌شناسی، فروشگاه توزیع نهادهای کشاورزی سرپل‌ذهاب، سرپل‌ذهاب، ایران

3 مربی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

چکیده

این تحقیق به‌منظورگزینش ژنوتیپ‌‌های مقاوم یا متحمل به تنش خشکی از بین ژنوتیپ‌‌های بومی برتر استان کرمانشاه (7 ژنوتیپ) در شرایط مزرعه‌ اجرا شد. هفت ژنوتیپ بومی زیتون D1، Dd1، GW،Ps1 ، Bn3، Bn6 و Ds17 در آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار تحت سه رژیم آبیاری قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 6، 9 و 12 روزه بودند که تیمار 6 روزه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. صفات رویشی ارتفاع نهال، قطر تنه، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، شاخه‌ و ریشه ثبت گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ Ds17 بیش‌ترین مقدار قطر تنه و ژنوتیپ Dd1 کم‌ترین قطر تنه را داشت. ژنوتیپ Bn3 بیش‌ترین تعداد برگ را داشته اگرچه ژنوتیپ‌های D1، Dd1 و Gw در یک کلاس قرار گرفتند اما کم‌ترین تعداد برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ‌‌ها از لحاظ وزن تر و خشک برگ تفاوت معنی‌‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیش‌ترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ Bn3 و کم‌ترین وزن تر و خشک برگ مربوط در ژنوتیپ D1 ثبت شد. بین ژنوتیپ‌‌ها از لحاظ وزن تر و خشک شاخه و ریشه تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که کم‌ترین وزن تر و خشک شاخه مربوط به ژنوتیپ Ds17 و کم‌ترین وزن تر و خشک ریشه مربوط به ژنوتیپ Gw بود. براساس نتایج به‌دست آمده ژنوتیپ‌‌های زیتون از نظر مقاومت به خشکی تفاوت داشتند و در شرایط خشکی ژنوتیپ‌های Ds17 و Bn3 دارای وضعیت رشدی مناسب‌تری بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Response of Olive Superior Genotypes of Kermanshah Province to Drought Stress in Field Conditions

نویسندگان [English]

  • Rahmatollah Gholami 1
  • Mohammad Gerdakaneh 1
  • Hojatollah Gholami 2
  • Abol- Mohsen Hadji Amiri 3
1 Assistant Professor, Department of Crop and Horticultural Science Research, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran
2 Master in Entomology, Distribution of Agricultural Institutions in Srple‌Zhab, Srple‌Zhab, Iran
3 Instrcutor, Respectively, Department of Crop and Horticultural Science Research, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

In order to select drought resistant or tolerant local olive genotypes an experiment were conducted in field conditions. Seven olive genotypes (D1, Dd1, GW, Ps1, Bn3, Bn6 and Ds17) used as plant materials. A split plot experiment in time was used based on a completely randomized block design with three replications and three irrigation regimes for field experiment. Irrigation treatments period for field experiment were 6, 9 and 12 days interval and 6 days period was as control. Some vegetative characteristics such as plant height, trunk diameter, leaf number, leaf, shoot, and root fresh and dry weight were recorded. Result in field experiments show that Ds17 genotype had the highest trunk diameter and Dd1 genotype had the lowest trunk diameter. Bn3 genotype had the highest number of leaf and D1 had the lowest but D1, Dd1 and GW were in a statistic class. Genotypes show significant differences in leaf fresh and dry weight so that Bn3 genotype had the highest leaf fresh and dry weight and D1 had the lowest. Genotypes show significant differences in shoot and root fresh and dry weight so that Ds17 genotype had the lowest shoot fresh and dry weight and GW had the lowest root fresh and dry weight. The results indicated that olive genotypes had different resistance to drought and vegetative growth status of Bn3 and Ds17 genotypes were better in drought stress conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation intervals
  • Vegetative growth
  • Plant height
  • Trunk diameter
  • Fresh and dry weight

مراجع

ارجی، ع. 1382. اثر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیکی، ریخت‌شناسی و بیوشیمیایی برخی ارقام زیتون، پایان‌نامه دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، 213 صفحه.
طلایی، ع.، شیرزاد، ح. 1379. تأثیر تنش آبی روی شاخص‌های رشد و روابط آب گیاه در گیاهان جوان زیتون. دومین کنگره علوم باغبانی ایران، 437 صفحه.
Arzani, K. and Arji, I. 2000. The effect of water stress and deficit irrigation on young potted olive cv. Local-Roghani Roodbar. Acta Horticulture, 537: 879-885.
Bacelar, E. A., Santos, D. L., Moutinho-Pereira, J. M., Lopes, J. I., Gonc, Alves, B. C., Ferreira, T. C. and Correia, C. M. 2007. Physiological behaviour, oxidative damage and antioxidative protection of olive trees grown under different irrigation regimes, Plant Soil, 292: 1-12.
Bacelar, E. A., Santos, D. L., Moutinho-Pereira, J. M., Goncalves, B. C., Ferreira, H. F. and Correia, C. M. 2006. Immediate responses and adaptative strategies of three olive cultivars under contrasting water availability regimes: Changes on structure and chemical composition of foliage and oxidative damage. Plant Science, 170: 596-605.
Bosabalidis, A. M. and Kofidis, G. 2002. Comparative effects of drought stress on leaf anatomy of two olive cultivars. Plant Science, 163: 375-379.
Chartzoulakis, K., Patakas, A. and Bosabalidis, A. M. 1999. Changes in water relations, photosynthesis and leaf anatomy induced by intermittent drought in two olive cultivars. Environmental and Experimental Botany, 42: 113-120.
Connor, D. J. and Fereres, E. 2005. The physiology of adaptation and yield expression in olive, Horticultural Reviews, 31: 155-229.
Ennajeh, M., Tounekti, T., Vadel, A. M., Khemira, H. and Cochard, H. 2008. Water relations and drought-induced embolism in two olive (Olea europaea L.) varieties Meski and Chemlali under severe drought conditions. Tree Physiology, 28: 971-976.
Ennajeh, M., Vadel, A. M. and Khemira, H. 2009. Osmoregulation and osmoprotection in the leaf cells of two olive cultivars subjected to severe water deficit. Acta PhysioPlantarum, 31: 711-721.
Ennajeh, M., Vadel, A. M. and Khemira, H., Benmimoun, M. and Hellali, R. 2006. Defense mechanisms against water deficit in two olive (Olea europaea L.) cultivars Meski and Chemlali.TheJournal of Horticultural Science and Biotechnology, 81: 99-104.
Fernandez, J. E., Moreno, F., Cabrera, F., Arrue, J. L. and Martin-Aranda, J. 1991. Drip irrigation, soil characteristics and the root distribution and root activity of olive trees. Plant and Soil, 133: 239-251.
Fernandez, J. E., Moreno, F., Giron, I. F. and Blazquez, O. M. 1997. Control of water consumption by the olive tree. Acta Horticulture, 449: 83-89.
Gholami, R., Arzani, K. and Arji, I. 2004. Effect of different irrigation amounts on vegetative growth of young potted olive (Olea europaea L.) cv. Manzanillo. 5th International Symposium on Olive Growing, 27 September-2 October, Izmir, Turkiye. p. 210.
Girona, J., Luna, M., Arbones, A., Mata, M., Rufat, J. and Marsal, J. 2000. Young olive trees cv. Arbequina response to different water supplies. Water function determination. 4th International symposium on olive growing, Valenzano (Bari) Italy, Pp. 136.
Goldhamer, D. A., Dunai, J. and Ferguson, L. F. 1993. Water use requirements of Manzanillo olives response to sustained deficit irrigation. Acta Horticulture, 335: 365-371.
Higgs, K. H. and Jones, H. G. 1990. Response of apple rootstocks to irrigation in south-east England. Horticultural Science, 65: 129-141.
Jones, H. G. 2004. Irrigation scheduling: advantages and pitfalls of plant-based methods. Journalof Experimental Botany, 55: 2427-2436.
Loumou, A. and Giourga, C. 2003. Olive groves: The life and identity of the Mediterranean. AgricultureandHuman Values, 20: 87-95.
Magliulo, V., D Adria, R., Morelli, G. and Fragnito, F. 1999. Growth traits of five olive cultivars, grown under different irrigation regimes. Acta Horticulture, 474: 395-398.
Michelakis, N., Vouyoukalou, E. and Clapaki, G. 1995. Plant growth and yield response of the olive tree cv. Kalamon, for different levels of soil water potential and methods of irrigation. Horticultural Science, 9: 136-139.
Moriana, A., Villalobos, F. J., and Fereres, E. 2002. Stomatal and photosynthetic responses of olive (Olea europaea L.) leaves to water deficits. PlantCellandEnvironment, 25 (3): 395-405.
Moriana, A., Orgaz, F., Fereres, E. and Pastor, M. 2003. Yield responses of a mature olive orchard to a water deficits. Journal of the AmericanSociety for HorticulturalScience, 128: 425-431.
Naor, A. 2006. Irrigation scheduling and evaluation of tree water status in deciduous orchards Horticultural Reviews, 32: 111-165.
Nogu es, S. and Baker, N. R. 2000. Effects of drought on photosynthesis in Mediterranean plants grown under enhanced UV-B radiation. Journal of Experimental Botany, 51: 1309-1317.
Nuzzo, V., Xiloyannis, C., Dichio, B., Montonaro, G. and Celano, G. 1997. Growth and yield in irrigated and non irrigated olive trees cv. Coratina. Acta Horticulture, 449: 74-82.
Tognetti, R., D’Andria, R., Morelli, G., Calandrelli, D. and Fragnito, F. 2004. Irrigation effects on daily and seasonal variations of trunk sap flow and leaf water relations in olive trees, Plant Soil, 263: 249-264.
Tombesi, A., Proietti, P. and Nottiani, G. 1986. Effect of water stress on photosynthesis, transpiration, stomatal resistance and carbohydrate level in olive tree, Olea, 17: 35-40.
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
دوره 10، شماره 1
خرداد 1397
صفحه 97-106

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار