بررسی ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی و هتروزیس تعدادی از لاین‌های خیار تیپ تازه‌خوری به روش تجزیه دی‌آلل ناقص

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

4 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، ایران دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

5 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

ارزیابی ترکیب‌پذیری عمومی و خصوص، هتروزیس و نحوه عمل ژن‌ها برای صفات زمان تا ظهور اولین گل ماده، زمان تا اولین برداشت، تعداد میوه در شاخه اصلی و طول بوته تا اولین میوه در قالب آزمایش دی‌آلل ناقص 7×7 با استفاده از روش دوم و چهارم در مدل ثابت گریفینک برای تعدادی از لاین‌های خیار در سال 1393 صورت گرفت. میانگین مربعات ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برای تمامی صفات معنی‌دار بود که بیانگر اهمیت هر دو اثرات افزایشی و غالبیت ژن‌ها در توارث این صفات می‌باشد. میزان ترکیب‌پذیری خصوصی زمان تا ظهور اولین گل ماده و تعداد میوه در شاخه اصلی از ترکیب‌پذیری عمومی آن‌ها بیشتر بود که نشان‌دهنده غالب بودن عمل غیرافزایشی ژن‌ها بود. در صفت روز از کاشت تا اولین برداشت و طول بوته تا اولین میوه با توجه به ترکیب‌پذیری عمومی بالا توسط عمل افزایشی ژن‌ها کنترل می‌شوند. لاین‌های B12 و B10 باتوجه به ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی بالا برای تولید بذر هیبرید خیار مطلوب بوده و توصیه می‌گردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessment of General and Specific Combining Ability and Heterosis of some Cucumber (Cucumis sativus L.) Fresh Type Lines through Half Diallel Analyses

نویسندگان [English]

  • Fateme Moradipour 1
  • Jamalali Olfati 2
  • Yusef Hamid Oghli 3
  • Bahman Zahedi 4
  • Atefe Saburi 5
1 PhD Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Guilan University, Rasht, Iran
2 Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Guilan University, Rasht, Iran
3 Associate Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Guilan University, Rasht, Iran
4 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khoramabad, Iran
5 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Guilan University, Rasht, Iran
چکیده [English]

Assessment of general and specific combining , heterosis and genes action for traits until the advention of the first female flower, time to first harvest, the number of fruit branch main and plant height up to first fruit the were experiment half diallel 7×7 second and fourth Griffing method using a fixed model for a number cucumber lines in 2014. Result of variance analysis showed significant differences among genotypes. Mean squares of general combining and specific combining revealed significant differences for all traits. These reflects the importance of both addative and dominance effects genes of inheritance traits. Specific combining for traits until the advention of the first female flower and number of fruit branch main was futher general combining which reflects the non - addative genes action. For traits time to first harvest and fruit plant height up to first fruit due to the high general combining controlled by addative and non -addative genes action. Line B10 and B12 due to general and specific combining ability for seed production of hybrid cucumber is desirable and recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grifing
  • Variance addative
  • Heritability
  • Female flower

مراجع

الفتی، ج. ع.، پیوست، غ. ع.، سمیع زاده، ح.، ربیعی، ب. و خداپرست، ا. 1389. برآورد ترکیب‌پذیری عمومی، خصوصی و هتروزیس تعدادی از لاین‌های خیار از طریق تلاقی دی آلل ناقص. مجله علوم باغبانی ایران، 69: 350-357.
حسندخت، م. ر. 1391. تکنولوژی تولید سبزی. انتشارات دانش‌پذیر. 576 صفحه.
Ana, I., Lopez-Sese, S., Jack, S. and Staub, J. 2002. Combining ability analysis of yield components in cucumber (Cucumis sativus L.). Journal of American Society for Horticultural Sciences, 127 (6): 931-937.
Chankra-chang, S. 1984. Combining ability study in five inbred cucumbers. Indian Journal of Plant Breeding, 32 (2): 111-120.
Chandrashekhar, N. and Hanchinamani, S. 2006. Genetic variability, divergence, heterosis and combining ability studies in cucumber (Cucumis sativus L.). Indian Journal of Plant Breeding, 59 (2): 151-155.
E1-Shawaf, I. I. S. and Baker, L. R. 1981. Inheritance of parthenocarpic yield in gynoecius pickling cucumber for once –over mechanical harvest by diallel analysis of six gynoecious lines. Journal of American Society for Horticultural Sciences, 106: 359-369.
Golabadi, M., Golkar, P. and Eghtedary, A. 2015. Combining ability analysis of fruit yield and morphological traits in greenhouse cucumber (Cucumis sativus L.). Journal of American Society for Horticultural Sciences, 203: 53-59.
Griffing, B. 1956. Concept of general and specific ability inrelation to diallel crossing systems. Journal of Plant Sciences, 9: 463-493.
Raghvendra, S., Kumarsingh, A., Sanjay, K., Singh, B. K. and Psingh, S. 2011. Combining ability studies in cucumber (Cucumis sativus L.). Journal of Vegetable Science, 38 (1): 49-52.
Hayes, H. K. and Joness, D. F. 1916. First generation crosses in cucumbers. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 11916: 319-322.
Hanchinamani, C. A. and Patil, M. G. 2009. Combining abillity through line × tester analysis in cucumber (Cucumis sativus L.). The Asian Journal of Horticulture, 1 (4): 70-73.
Hormuzdi, S.G. and More, T. A. 1989. Studies on combining ability in cucumber (Cucumis sativus L.). Indian Journal of Plant Breeding, 49 (2): 161-166.
Hutchins, A. E. 1938. Some examples of heterosis in the cucumber (Cucumis sativus L.). Journal of American Society for Horticultural Sciences, 39: 660-664.
Kanobdee, J., Lavapaurya, T., Subhadrabandhu, S. and Srinives, P. 1990. Combining ability of yield and yield components in pickling cucumber. Kasetsart Journal of Natural Science, 24: 102-107.
Lower, R. L., Nienhuis, J. and Miller, C. H. 1982. Gene action heterosis for yield and vegetative characteristics in a cross between a gynocious pickling cucumber inbred and a Cucumis sativus var. Hardwickii line. Journal of American Society for Horticultural Sciences, 107: 75-78.
Pandey, S., Ansari, W. A., Mishra, V. K. and Singh, A. K. 2013. Genetic diversity in Indian cucumber based on microsatellite and morphological markers. Biochemical Systematics and Ecology, 51: 19-27.
Pearson, O. H. 1983. Heterosis in Vegetable Crops. In: Frankel, R. (Ed.), Heterosis, (pp.138-188), Springer-Verlag, Berlin.
Rubino, D. B. and Wehner, T. C. 1986. Effect of inbreeding on horticultural performance of lines developed from open- pollinated pickling cucumber (Cucumis sativus) population Euphytica. Journal of American Society for Horticultural Sciences, 35: 459-464.
Sarkar, M. and Psirohi, L. 2011. Exploitation of heterosis in cucumber (Cucumis sativus L.). Journal of Vegetable Science, 38 (2): 237-238.
Sharma, M. and Madhu, B. 2013. Gene action and heterosis studies involving gynoecious lines in cucumber. Indian Journal Plant Breeding, 79 (2): 131-136.
Singh, H. K., Pandey, S., Tiwari, A. and Mcsingh, M. 2010. Heterosis and combining ability for yield and contributing traits in cucumber (Cucumis sativus L.). Indian Institute of Vegetable Research. Journal of Vegetative Science, 37 (1): 64-66.
Smith, O. S., Lower, R. L. and Moll, R. H. 1978. Estimates of heritabilities and variance components in pickling cucumbers. Journal of American Society for Horticultural Sciences, 103: 222-225.
Solanki, S. S., Seth, J. N. and La1, S. D. 1988. Heterosis and inbreeding depression in cucumber (Cucumis sativus). International Progress of Horticulture, Journal of Acta Horticulture, 20: 15-19.
Wehner, T. C. 1989. Effect of gynoecious expression on yield and earliness of a fresh market cucumber hybrid. Journal of American Society for Horticultural Sciences, 110: 464-466.
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
دوره 10، شماره 2
آذر 1397
صفحه 107-120

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار