اثر آللوپاتیک عصاره گیاهان اویارسلام(Cyperus esculentus) و تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus) بر جوانه‌زنی و رشد دانهال¬ کلزا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

با توجه به فراوانی علف‌های هرز اویارسلام و تاج‌خروس در مزارع و هم­چنین اهمیت کلزا به­عنوان گیاه روغنی مهم، این بررسی به­منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی عصاره حاصل از اندام هوایی و زیرزمینی علف‌های‌هرز اویارسلام و تاج‌خروس بر جوانه‌زنی و رشد کلزا به­صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1389 در دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان اجرا گردید. تیمارها شامل دو نوع علف‌هرز (اویارسلام و تاج‌خروس)، سه سطح عصاره علف‌هرز (5، 10 و 20 درصد) همراه با شاهد و دو نوع اندام (هوایی و زیرزمینی) بودند و صفت‌های سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، شاخص، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه دانهال کلزا اندازه‌گیری شدند. نتایج آنالیز داده‌ها نشان داد که عصاره علف‌هرز تاج‌خروس نسبت به اویارسلام صفت‌های فوق را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. عصاره نوع اندام نیز اثر معنی‌داری بر صفت‌های اندازه‌گیری شده داشت، چنان‌که عصاره اندام هوایی در مقایسه با اندام­های زیر زمینی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص ویگور، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه کلزا را با شدت بیش­تری کاهش داد، اما روی درصد جوانه‌زنی تاثیر معنی‌داری نداشت. با افزایش غلظت عصاره سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، شاخص ویگور و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نیز به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند. عصاره اندام تاج‌خروس اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به عصاره اندام اویارسلام بر شاخص ویگور و طول ساقه‌چه کلزا داشت. با افزایش غلطت عصاره اندام هوایی هر دو گونه علف‌هرز، سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه کلزا به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. نتایج هم­چنین نشان­داد که افزایش غلظت عصاره تاج‌خروس اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به اویارسلام بر شاخص ویگور و طول ساقه‌چه کلزا داشت.  با توجه به نتایج این­طور به‌نظر می‌رسد که عصاره علف‌هرز تاج‌خروس در مقایسه با اویارسلام، و عصاره اندام هوایی در هر دو گونه علف­هرز، اثر بازدارندگی بیشتری بر رشد کلزا داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Allelopathic Effect of Nutsedge Weeds (Cyperus esculentus L.) and Redroot Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) Plants Extracts on Germination and Seedling Growth of Rapeseed (Brassica napus)

چکیده [English]

Given the abundance of nutsedge weeds (Cyperus esculentus L.) and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L. ) in fields and also the importance of rapeseed (Brassica napus L.) as oil plant, this study was performed to evaluate the allelopathic effects of extracts from the aerial and underground organs of two kind of weeds including Cyperus (Cyperus esculentus L.) and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) with three levels of weed extract (5, 10 and 20 percent) with control on rapeseed germination and growth with a factorial experiment based on completely randomized design with four replications in 2010-2011at Vali-e-Asr University of Rafsanjan. The results showed that the extract of redroot pigweed significantly more reduced the above properties compared with nutsedge. The extract of organ type had a significant effect on the measured properties, as the extract of aerial organ significantly reduced germination rate, vigor index, root and shoot length of rapeseed, but it had no significant effect on germination percent. With increasing concentration of extract, germination rate, germination percent, vigor index, root and shoot length significantly reduced. Redroot pigweed organ extract had more inhibitory effect on vigor index and shoot length of nutsedge than the rapeseed organ extract. With increasing the concentration of extract, aerial organ of both weed species, germination rate and root length significantly decreased. Furthermore, the results showed that increasing concentration of redroot pigweed extract had more inhibitory effect on vigor index and shoot length of rapeseed than nutsedge. According to these results it can be deduced that redroot pigweed extract, aerial organ and increasing concentration of extract had maximum inhibitory effect on growth of rapeseed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allelopathy
  • germination
  • Weed
  • Vigor Index