بررسی تنوع مرفوفیزیولوژیک توده¬های گل محمدی (Rosa damascene) از مناطق مختلف ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور ارزیابی صفات مرفوفیزیولوژیک 32 توده گل محمدی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در دو سال زراعی 87-1386 انجام گردید. تجزیه واریانس مرکب صفات نشان داد که عملکرد وزن تر گل، زاویه شاخه فرعی با اصلی، طول برگچه، طول و تراکم خار در ساقه، نسبت طول به عرض گوشوارک، نسبت طول به عرض غنچه، نسبت طول به عرض میوه، تعداد پرچم در هر گل، طول دمگل، قطر تاج پوشش، تعداد گلبرگ و درصد ماده خشک گل حداقل اختلاف آماری معنی‌داری (0.05≥p) در بین سال‌های ارزیابی، توده‌های مناطق مختلف و اثر متقابل آن‌ها داشتند. تجزیه تابع تشخیص همانند تجزیه خوشه‌ای، توده‌ها را به دو گروه منتسب نمود. میانگین توده‌های گروه اول به استثنای صفات نسبت طول به عرض گوشوارک، تعداد گلبرگ و درصد ماده خشک گل بیش­تر از میانگین کل بود. توده‌های برتر این گروه ایلام و اصفهان 10 به ترتیب با 23/3 و 49/2 تن در هکتار عملکرد تر گل، در بین کلیه توده‌ها از بالاترین مقدار برخوردار بودند. به علاوه برترین توده‌های گروه دوم مربوط به اردبیل و فارس 1 به ترتیب با 33/2 و 31/2 تن در هکتار بود. توده‌های لرستان و کهکیلویه و بویراحمد به ترتیب با 24/0 و 37/0 تن در هکتار از کم­ترین عملکرد تر گل برخوردار بوده و در گروه دوم قرار داشتند. 63 درصد از کل تغییرات، توسط سه مولفه اول در تجزیه به مولفه‌های اصلی تبیین شد. عملکرد تر گل با زاویه شاخه فرعی با اصلی (0.47**=r) و قطر تاج پوشش (r=0.65**) همبستگی مثبت و با درصد ماده خشک گل (r=-0.48**) همبستگی منفی بسیار معنی‌داری داشتند. در تجزیه رگرسیون، صفت قطر تاج پوشش با بالاترین ضریب مثبت (b1=0.60**) و درصد ماده خشک گل با کم­ترین ضریب منفی (b2=-0.41**) دارای همبستگی بسیار معنی­دار با عملکرد تر گل بوده و در مدل نهایی باقی ماندند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Morpho-physiological Variations in Rosa damascena Landraces from Different Regions of Iran

چکیده [English]

In order to investigate morpho-physiological traits of 32 Rosa damascena Landraces, an experiment based on Randomized Complete Blocks design with three replications was carried out in Satloo station of Agricultural Research Center of Orumieh at two seasons in 2007-8. Combined analysis of variance showed that traits of flower yield, branch angle, leaflet length, thorn length, thorn density, length to width stipule ratio, length to width bloom ratio, length to width fruit ratio, stamen per flower, peduncle length, canopy diameter, number of petal and flower dry matter percent were significant different between the years, landraces and interactions between them (p≤0.05). Discernment analysis such as cluster analysis characterized landraces at two groups. Means at first group with exception of length to width stipule ratio, number of petal and flower dry mater percent were more than total landraces. Ilam and Isfahan 10 with 3.23 and 2.49 t/h flower yield were superior within landraces. In addition Ardabil and Fars 1 with 2.33 and 2.31 t/h flower yield were the best landraces at the second group. Lorestan and Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad landraces settled at the second group were the lowest flower yield 0.24 and 0.37 t/h, respectively. The first three principal components determined 63% of total variations at principal component analysis. Flower yield had positive correlation with branch angle (r=0.48**), canopy diameter (r=0.65**) and negative significant correlation with flower dry matter percent (r=-0.48**). At regression analysis traits of canopy diameter with the highest positive coefficient (b1=0.60**) and flower dry mater percent with the lowest negative coefficient (b2=-0.41**) were correlated with flower yield and remained at final model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multivariate analyses
  • Rosa damascena Mill