مقایسه عملکرد، اجزا عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در ژنوتیپ¬های قدیمی و جدید برنج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد ساوه

3 دانشجوی دکتری پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

5 هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور

چکیده

جهت تعیین مهم­ترین اجزای موثر بر عملکرد دانه برنج و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از هر یک از بخش­های اندام هوایی در عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی 84-1383 در موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت ماندران (آمل) با ده ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. ژنوتیپ­های مورد مطالعه شامل 8 لاین امید بخش و دو رقم به عنوان شاهد شامل فجر و ندا بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، تعداد خوشه در واحد سطح و تعداد دانه پر در خوشه به عنوان اجزای عملکرد و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از هر یک از اندام­های هوایی شامل ساقه، برگ پرچم و سایر برگ­ها و همچنین شاخص سطح برگ در مرحله گل­دهی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ­های برنج از نظر تمامی صفات مورد آزمون به استثنای وزن هزار دانه و درصد دانه پر، دارای اختلاف معنی­دار در سطح 1 درصد بودند. در بین ژنوتیپ­های مورد بررسی لاین 106 بالاترین عملکرد دانه و لاین شماره 104 کم­ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. لاین 106 در مقایسه با ژنوتیپ­های دیگر دارای بالاترین میانگین وزن هزار دانه و تعداد خوشه در واحد سطح، همچنین تعداد دانه در خوشه متعادل و درصد دانه پر بالایی بود. شاخص سطح برگ بالا در مرحله گل­دهی در این لاین همچنین موجب افزایش انتقال مجدد مواد در دوره پر شدن دانه شد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که وزن هزار دانه و تعداد خوشه در واحد سطح دارای همبستگی بالایی با عملکرد هستند و می­توان از آن­ها در انتخاب ژنوتیپ برتر در جهت بهبود عملکرد دانه استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparision Of Yield, Yield Components And Remobilization Of Assimilates In Old And New Rice Genotypes

نویسندگان [English]

  • Gholam-Ali Akbari 1
  • Rahmattolah Salehi-Zarkhooni 2
  • Samaneh Mottaghi 3
  • Omid Lotfifar 3
  • Mojtaba Yusefi- Rad 4
  • Morteza Nasiri 5
1 Assistant professor of University of Tehran, Abooreyhan
2 Former M.Sc student of Islamic Azad University of Saveh
3 PhD Student of University of Tehran. Abooreyhan
4 Assistant professor of Islamic Azad University of Saveh
5 Faculty member of Rice Research Institute
چکیده [English]

This experiment was conducted to determine the most important effective component on grain yield of rice and share of assimilates, remobilization of each section of shoot organs on grain yield with 10 genotypes of rice on the base of randomized complete block design with 3 replications in Rice Research Institute (Amol-Mazandaran) in 1383-84. The genotypes included of 8 new lines and two cultivars, Fajr and Neda. Some criteria were studied such as 1000- grain weight, number of grains in punicule, number of punicules per area unit and number of grains per surface unit as yield components and share of assimilates remobilization of each shoot organs such as stem, flag leaf, other leaves and leaf area index at flowering stage. According to the results of variance analysis, rice genotypes had significant difference (P≥0.01) in the point of all criteria except of grain weight and mature grain percent. Among genotypes, line 106 and line 104 had the highest and lowest grain yield, respectively. Line106 incomparision to other genotypes had highest average of 1000- grain weight, number of punicules per area unit and number of grain in punicule. It had high percentage of mature grains, too. Also, high leaf area index at flowering stage in this line caused to increase remobilization during grain filling. The results of this research showed that 1000- grain weight and number of punicules per area unit have high correlation with yield. So, it is possible to use them to choose superior genotypes to improve grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assimilates Remobilization
  • genotype
  • Rice
  • Yield and Yield Components

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار