شناسایی و ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی تعدادی از گونه های ولیک (Crataegus spp.) در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشگاه مراغه

3 استادیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

ولیک، نام عمومی گونه‌های گیاهی موجود در جنس Crataegus spp. متعلق به خانواده Rosaceae، گیاهی باغی با خواص دارویی می‌باشد. در این تحقیق، گونه‌های مختلف ولیک شامل Crataegus monogyna، Crataegus meyeri، Crataegus pseudoheterophylla، Crataegus pentagyna و Crataegus pontica در منطقه طالقان واقع در استان البرز شناسایی شدند و سپس براساس خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی ارزیابی گردیدند. نتایج تجزیه واریانس با استفاده از صفات مورفولوژیک شامل طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، طول میوه، قطر میوه، نسبت طول به قطر میوه و وزن هزار دانه نشان داد که ژرم پلاسم متنوعی از گیاه ولیک در ایران وجود داشته و بین گونه‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار آماری وجود دارد. از نظر تمامی صفات مورفولوژیک مورد مطالعه به جز صفات نسبت طول به عرض برگ و نسبت طول به قطر میوه، گونه C. pontica دارای مقادیر حداکثر بود. بین گونه‌های مورد مطالعه از نظر ترکیبات فیتوشیمیایی نیز اختلاف معنی‌دار آماری مشاهده گردید. از میان گونه‌های مورد مطالعه، گونه‌های C. meyeri، C. pentagynaو C. pseudoheterophyllaدارای درصد قابل توجهی از ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید روتین بودند. نتایج نشان داد که ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی می تواند راهکاری مناسب برای تشخیص گونه های دارای اولویت دارویی در این جنس باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification and Evaluation of Morphological and Phytochemical Characteritics in Some Hawthorn (Crataegus spp.) Species in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Khohkheil 1
  • Hamid HATAMI MALEKI 2
  • Abolfazl Alirezalou 3
1 MSc Student, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 University of Maragheh
3 Assitant Professor, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Hawthorn, as the general name for the species of Crataegusgenus belonged to Rosaceae family, is of horticultural crops with medicinal characteristics. In this study, several species of hawthorn including Crataegus monogyna, Crataegus meyeri, Crataegus pseudoheterophylla, Crataegus pentagyna and Crataegus pontica were identified in Taleghan region of Alborz province, Iran and then, evaluated based on morphological and phytochemical charactersitcs. Results of analysis of variance for morphological characters including leaf length, leaf width, ratio of leaf length to leaf width, fruit length, fruit diameter, ratio of fruit legth to fruit diameter and 1000 seed weight revealed the existence of divergence for Hawthorn germplasm in Iran and significant differences among the studied species. Among studied species, C. pontica had the maximum values of studied morphological characters exception of ratio of leaf length to leaf width and ratio of fruit legth to fruit diameter. There were significant differences among studied species based on phytochemical characters. Species including Crataegus meyeri, Crataegus pseudoheterophylla, Crataegus pentagyna had noticeable percentage of phenolic compounds, tannen and rutin flavonoid. The results manifested that evaluation of phytochemical compounds could be a suitable method in identification of species having medical priority in this species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenolics
  • Tannins
  • Rutin flavonoids
  • Germplasm
  • Rosaceae
قاسمی دهکردی، ن.، قنادی، ع. و محتاج، ف. 1375. بررسی مورفولوژی و فیتوشیمیایی گیاه Crataegus curvisepala در مقایسه با گیاه Crataegus oxyacantha. دارو، 6: 25-36.
همتی، خ.، بشیری­صدر، ز. ا.، برزعلی، م. و کلاتی، ح. ر. 1386. تاثیر اقلیم و اندام­های مختلف روی برخی فلاونوئیدهای درختچه سرخ ولیک (Crataegus monogyna). فصلنامه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 14: 151-160.
Bahri-Sahloul, R., Ammar, S., Fredj, R. B., Saguem, S., Grec, S., Trotin, F. and Skhiri, F. H. 2009. Polyphenol Contents and Antioxidant Activities of Extracts from Flowers of Two Crataegus azarolus L. Varieties. Pakistan Jornal of Biological Science, 12: 660-668.
Balta, M. F., Celik, F., Turkoglu, N., Ozrenk, K. and Ozgokce, F. 2006. Some fruit traits of Hawthorn (Crataegus spp.) genetic resources from Malatya, Turkey. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 2: 531-536.
Chang, Q., Zuo, Z., Harrison, F. and Chow, M. S. 2002. Hawthorn. The Journal of Clinical Pharmacology, 42: 605-612.
Christensen, K. I. 1984. The morphological variation of some Crataegus populations (Rosaceae) in Greece and Yugoslavia. Nordic Journal of Botany,4: 585-595.
Davise, F. S. and Albrigo, L. G. 1994. Citrus. CAB international press, wallington, UK. P. 9814.
Donmez, A. A. 2004. The Genus Crataegus L. (Rosaceae) with special reference to hybridisation and biodiversity in Turkey. Turkish Journal of Botany, 28: 29-37.
Donmez, A. A. 2007. Taxonomic note on the genus Crataegus (Rosaceae) in Turkey. Botanical Journal of Linnean Society, 155: 231-240.
Hampe, A. 2003. Large-scale geographical trends in fruit traits of vertebrate-dispersed temperate plants. Journal of Biogeography, 30: 487-496.
Khatamsaz, M. 1992. Flor of Iran, No. 6, Rosaceae. Reaserch Institute of Forest and Rangelands Publication. Tehran, Iran, 352 PP.
Kirakosyan, A., Kaufman, P., Warber, S., Zick, S., Aaronson, K., Bolling, S. and Change, S. C. 2004. Applied environmental stresses to enhance the levels of polyphenolics in leaves of hawthorn plants. Physiologia Plantarum, 121: 182-186.
Makkar, H.P.S. 2003. Effects and fate of tannins in ruminant animaladaptation to tannins and strategies to overcome detrimental effect of feeding tannin-rich feed. Small Ruminant Research, 49:241-256.
Mericli, A. H. and Melikoglu, G. 2002. Investigation on Turkish Crataegus Species. Acta Pharmaceutica Turcica, 44: 169-173.
Obeso, J. R. and Herrera, C. M. 1994. Inter-and intraspecific variation in fruit traits in co-occurring vertebrate-dispersed plants. International Journal of Plant Science, 55: 382-387.
Omidbaigi, R.2007. Approarches to production and processing of medicinal plants. Volume 1. AstaneQudse Razavi publication. Mashhad, Iran, 348 PP.
Raudonis, R., Jaksas, V., Burdulis, D., Benetis1, R. and Janulis, J.2009. Investigation of contribution of individual constituents to antioxidant activity in herbal drugs using postcolumn HPLC method. Medicina, 45: 382-394.
Tracy, T. S. and Kingston, R. L. 2007. Herbal Products: toxicology and clinical pharmacology. Humana Press Inc. Totowa, New Jersey, 288 PP.
Turkoglu, N., Kazankaya, A. and Sensoy, R. I. 2005. Pomological characteristics of hawthorn species found in Van Region. Journal of Agricultural Science, 15: 17-21.
Turkoglu, N., Kazankaya, A. and Ilknur sensoy, R. 2004. Pomological characteristics of hawthorns species found in Van region. Tarım Bilimleri Dergisi, 15: 17-21.
Urbonaviciute, A., Jakstas, V., Kornysova, O., Janulis, V. and Maruska, A. 2006. Capillary electrophoretic analysis of flavonoids in single-styled hawthorn (Crataegus monogyna Jacq.) ethanolic extracts. Journal of Chromatography, 1112: 339-344.
Yanar, M., Ercisli, S., Yilmaz, K. U., Sahiner, H., Taskin, T., Zengin, Y., Akgul, I. and Celik, F. 2011. Morphological and chemical diversity among hawthorn (Crataegus spp.) genotypes from Turkey. Scientific Research and Essays, 6: 35-38.
Yao, M., Ritchie, H. E. and Brown-Woodman, P. D.2008. A reproductive screening test of hawthorn. Journal of Ethnopharmacology, 118: 127-132.