تحلیل مسیر همبستگی‌های ژنتیکی ویژگی‌های مورفولوژیکی مؤثر بر عملکرد و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های توت‌فرنگی با استفاده از روش‌های آماری چند‌متغیره

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌ آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

4 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سنندج، ایران

5 استادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

به­ منظور تعیین روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، تجزیه همبستگی­ ها و تعیین اثر مستقیم و غیر­مستقیم ویژگی­ های مورفولوژی بر عملکرد 20 ژنوتیپ توت­ فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی کردستان مورد بررسی قرار گرفت. پانزده ویژگی شامل تعداد و سطح برگ، نسبت طول به عرض برگ، اندازه و وزن میوه، عملکرد، طول دمبرگ، تعداد گل­ آذین در بوته، تعداد میوه، طول گل­ آذین، تعداد ساقه رونده، تعداد تاج، تعداد گل در بوته و تعداد گل در گل­ آذین اندازه­ گیری شدند. با استفاده از تجزیه به مؤلفه­های اصلی چهار مؤلفه اول 73 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه نمودند. با توجه به دندروگرام تجزیه کلاستر به روش وارد و بر اساس مربع فواصل اقلیدسی و با در نظر گرفتن خط برش در فاصله پنج، ژنوتیپ­ های توت­ فرنگی مورد مطالعه به پنج گروه اصلی تقسیم شدند. نتایج حاصل از تجزیه بای­پلات تا حدود نسبتاً زیادی با نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه­ های اصلی و تجزیه کلاستر مطابقت داشت. در تجزیه همبستگی­ های فنوتیپی و ژنتیکی ویژگی­ ها، اکثر همبستگی­ های ژنتیکی، روند مشابهی را با همبستگی­ های فنوتیپی نشان دادند و در اکثر موارد همبستگی ­های ژنتیکی بیشتر از همبستگی­ های فنوتیپی بودند. همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی مثبت و معنی­ داری بین ویژگی­ های تعداد برگ، طول دمبرگ، طول گل­ آذین، تعداد تاج، تعداد گل­ آذین، تعداد گل درگل ­آذین، تعداد گل در بوته، درصد تشکیل میوه، تعداد میوه، حجم و وزن میوه با عملکرد مشاهده شد. همبستگی ژنتیکی معنی ­دار بین ویژگی­ های تعداد ساقه رونده و نسبت طول به عرض برگ با ویژگی عملکرد مشاهده نشد. نتایج رگرسیون گام­ به­ گام نشان داد که درصد تشکیل میوه، حجم میوه و تعداد میوه با ضریب تبیین 95/0 وارد مدل شدند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که ویژگی حجم میوه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد داشت و ویژگی تعداد میوه بالاترین اثر غیرمستقیم و منفی را از طریق حجم میوه بر عملکرد توت ­فرنگی دارا بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Path Analysis of Genetic Correlations of Morphological Characteristics Affecting Yield and Grouping of Strawberry Genotypes, Using Multivariate Statistical Technique

نویسندگان [English]

  • Esmail Arab Tajandarreh 1
  • Ahmad Ismaili 2
  • Abdol-Hossein Rezaeinejad 3
  • Farhad Karami 4
  • Ali Gharghani 5
1 M.Sc. Graduated Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 Associate professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran
3 Associate professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran
4 Member of Scientific Board, Department of Seed and Plant Improvement, Agricultural and Natural Resources Research Center of Kurdistan, Sanandaj, Iran
5 Assistant professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

In order to determine the relationship between yield and yield components and understanding the direct and indirect effects of morphological traits on yield, twenty genotypes of strawberry were studied. An experiment was done based on a randomized complete block design with three replications at Agricultural Research Center of Kurdistan. Morphological traits (number of leaf, runner, crown, inflorescence, flower and fruit per plant, and leaf area, leaf length/wide, petiole length, number of flower per inflorescence, fruit set, fruit size, inflorescence length, fruit weight and yield) were measured.Four components derived from principal component analysis accounted nearly 73% of whole variability in the evaluated genotypes. All genotypes were grouped into five clusters according to cluster analysis using Ward method and squared Euclidean distance coefficient. Results of biplot, were consistent largely with the results of principal components analysis and cluster analysis. Results of correlation analysis showed similar trends for genotypic and phenotypic correlations and in the most cases, the value for genotypic correlation was greater than phenotypic value. There were positive and significant genotypic and phenotypic correlation between number of leaf, crown, inflorescence, flower and fruit per plant and petiole length, number of flower per inflorescence, fruit set, fruit size, inflorescence length, fruit weight with yield; but correlation between number of leaf, runner and leaf length/wide with yield were not significant. The result of stepwise regression analysis showed that fruit set, fruit size, number of fruit were entered to the regression model with a determination coefficient of 0.95. Genetic Path coefficient analysis revealed that fruit size had the highest direct positive effect on yield and number of fruit had the highest indirect negative effect on yield by fruit size.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biplot
  • Stepwise regression
  • Fruit number
  • Petiole length
چوگان، ر. 1386. روش­های تجزیه ژنتیکی صفات کمی در اصلاح نباتات، نشر مرکز آموزش کشاورزی، 270 صفحه.
Adams, M. W. 1967. Bases of yield components compensation in crop plants with special reference to field bean, phaseolus vulgaris. Crop Science, 7: 505-510.
Ara, T., Haydar, A., Mahmud, H. K., Halequzzaman, K. M. and Hossain, M. 2009. Analysis of the different parameters for fruit yield and yield contributing characters in strawberry. International Journal of Sustainable Crop Production, 4 (5): 15-18.
Bartcsak, M., Lisiecka, J. and Knaflewski, M. 2010. Correlation between selected parameters of planting material and strawberry yield. Folia Horticulturae, 22 (1): 9-12.
Bedard, P. R., Hsu, C. S., Spangelo, L. P. S., Fejer, S. O. and Rouselle, G. L. 1971. Genetic, phenotypic and environmental correlations among fruit and plant characters in the 28 cultivated strawberry. Genetics and Cytology, 13 (3): 470- 479.
Das, A. K., Singh, B. and Sahoo, R. K. 2006. Correlation and path analysis in strawberry (Fragaria ananassa Duch). Indian Journal of Horticulture, 63 (1): 83-85.
Guttridge, C. G. and Anderson, H. M. 1981. Assessing fruit yield characteristics and potential in strawberry. Horticulture Research, 21: 83-98.
Handley, D. T. and Dill, J. F. 2003. Vegetative and floral characteristics of six strawberry cultivars associated with fruit size, yield and susceptibility to tarnished plant bug injure. Acta Horticulturae, 626: 161-167.
Hortynski, J. A. 1979. Correlation and path analysis in strawberry seedlings (Fragaria ananassa Duch.). Genetica Polonica, 20: 549-566.
Kwon, S. H. and Torrie, J. H. 1964. Hertability and interrelationship among traits of two soybean populations. Crop Science, (4): 196-198.  
Lacey, C. N. D. 1973. Phenotypic correlations between vegetative characters and yield components in strawberry. Euphytica, 22: 546-554.
Nicoll, M. F. and Galletta, G. J. 1987. Variation in growth and flowering habits’ of Junebearing and everbearing strawberries. American Society for Horticultural Science, 112: 872-880.
Nielson, B. V. and Eaton, G. W. 1983. Effects of boron nutrition upon strawberry yield components. Horticultural Science, 18: 932-934.
Olsen, J. L., Martin, L. W. and Breen, P. J. 1985. Yield component analysis of ‘Benton’ and OR-US 4356 strawberries. Horticultural Science, 20: 74-76.
Rao, V. K. Bharat, L. Yadav, V. K. and Sharma, S. K. 2010. Correlation and path analysis in strawberry (Fragaria ananassa Duch.). Journal of Hill Agriculture, 2 (1): 179-182.
Richard, E., Harrison, J., Lubey, J. J., Furnier, G. R. and Hancock, J. F. 1997. Morphological and molecular variation among population of octoploid Fragaria virginiana and F. chiloensis (Rosaceae) from North America. American Journal of Botany, 84 (5): 612-620.
Sargent, D. J., Geilbel, M., Hawkins, J. A., Wilkinson, M. J., Battey, N. H. and Simpson, D. W. 2004. Quantitative and qualitative differences in morphological traits revealed between diploid Fragaria Species. Annals of Botany, 94: 787-796.
Sharma, R. R. 2002. Growing strawberries. International book distributing co. New Delhi.INDIA.
Siahsar, B. and Rezai, A. 1999. Correlation and path analysis of morphological and phonological traits relating seed yield of soybean. Iranian Journal of Agricultural Science, 20: 685-696.
Singh, S. R., Lal, S., Ahmed, N., Srivastava, K. K., Kumar, D. Jan, N., Amin, A. and Malik, A. R. 2013. Determination of genetic diversity in strawberry (Fragaria × ananassa) using principal component analysis (PCA) and single linkage cluster analysis (SLCA). African Journal of Biotechnology, 12 (24): 3774-3782.
Strik, B. C. and Proctor, J. T. A. 1988. Yield component analysis of strawberry genotypes differing in productivity. American Society for Horticultural Science, 113 (1): 124-129.
Valizade, M. and Moghaddam, M. 1998. Recognition with quantitative genetic (translated). Center of University Editions. Tehran.
Webb, R. A., Purves, J. V., White, B. A. and Ellis, R. 1974. A critical path analysis of fruit production in strawberry. Scientia Horticulturae, 2: 175-184.
Wright, S. 1921. Correlation and causation. Agricultural Research, 20: 557-585.