پاسخ خصوصیات فیزیولوژیکی اکوتیپ‌های گندم سرداری به محلول‌پاشی آهن و اسید هیومیک قبل و بعد از گل‌دهی در شرایط دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

برای تأمین محصول کافی در غلات و عمدتاً گندم که پایه اصلی تغذیه در بیش‌تر جوامع به‌شمار می‌رود، افزایش عملکرد این گیاه در واحد سطح، بسیار ضرورت دارد. در این میان، نقش عناصر غذایی در افزایش عملکرد در واحد سطح بسیار مهم است به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید هیومیک و آهن روی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد اکوتیپ‌‌های گندم سرداری آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان، در سال زراعی 92-91 اجرا گردید. مطالعه به‌صورت طرح کرت‌های دوبار خرد شده با سه فاکتور و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای موردبررسی عبارت بودند از: 13 اکوتیپ‌‌ سرداری + رقم آذر2 (14 سطح) به‌عنوان فاکتور اصلی. زمان محلول‌پاشی به‌عنوان فاکتور فرعی در دو سطح، و نوع کود محلول‌پاشی شده به‌عنوان فاکتور فرعی فرعی در چهار سطح. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که محلول‌پاشی با اسید هیومیک و آهن اثر معنی‌داری روی صفات موردبررسی داشت. نتایج مقایسه میانگین‌ها حاکی از آن بود که محلول‌پاشی در اکوتیپ‌‌ها باعث افزایش عملکرد دانه در اکوتیپ‌‌های گندم ‌شد. به‌طور‌کلی محلول‌‌‌پاشی با اسید هیومیک، آهن و مخلوط آن‌ها به‌ترتیب باعث افزایش 44/46، 42/31 و 74/42 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد شدند. در مقایسه با تیمار شاهد میزان غلظت آهن دانه به میزان 95/21 درصد در اثر محلول‌پاشی با کود آهن افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Response of Physiological Characteristics of Sardary Wheat Ecotypes to Foliar Application of Humic Acid Before and After Flowering in Dryland Conditions

نویسندگان [English]

  • Nasrin Teimoori 1
  • Gholam Reza Heidari 2
  • Farzad Hoseinpanahi 2
  • Adel Siosehmarde 3
  • Yousef Sohrabi 3
1 Former MSc Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
3 Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

In order to provide enough products in cereal crops especially wheat, as the main base of human nutriment, enhancing yield of this crop is necessary. Also, role of nutrient elements in increasing yield per unit of area is hugely important. Therefore, an experiment was conducted to assess the effects of humic acid and iron spraying on physiological traits and yield of Sardari wheat ecotypes in Kurdistan University Research Farm at 2012-2013 cultivation season. The experiment was performed as split-split plot based on randomized complete block design with three factors and three replications. Experimental factors included: 13 ecotypes of Sardary and Azar2 cultivar were allocated to main plots. Spraying time in two levels was posed in sub plots and foliar application at four levels was considered as sub-sub plots. The results showed that spraying with humic acid and iron had significant effects on the studied traits. Comparison of means indicated that spraying increased seed yield in wheat ecotypes. In general spraying with humic acid and iron and their mixed spraying caused an increase in seed yield by 46.44, 31.42 and 42.74 percent compared to control, respectively. In comparison with the control treatment, spraying with iron increased seed iron content by 21.95 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Protein
  • Proline
  • Macronutrient
  • Qualitative characteristics

مراجع

ارزانی، ا. ١٣٨٧. اصلاح گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. ٦٠٦ صفحه.
اکبری، م .ا.، زارع، م. ج.، مهرابی، ع. ا. و نصرالله نژاد، ع. ا. 1390. بررسی میزان جذب فسفر و آهن و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک در گندم نان و گونه­‌های وحشی اجدادی آن. مجله تنش‌های محیطی در علوم زراعی، 4 (2): 93-104.
بلالی، م.، ملکوتی، م. ج.، ضیائیان، ع.، خوگر، ز.، فرج‌نیا، ا.، کلهر، م.، لطف الهی، ا.، گلچین، ا.، مجیدی، ع.، قادری، ج. م. و کاظمی طلاچی، م. 1380. مقایسه روش‌های مختلف کاربرد عناصر کم‌مصرف بر عملکرد کمی و کیفی گندم آبیدر استان‌های مختلف کشور. مجله علوم خاک و آب، 15 (2): 153-140.
حسن‌زاده قورت تپه، ع.، فتح‌اله زاده، ع.، نصراله زاده اصل، ع. و آخوندی، ن. 1387. بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و راندمان زراعی جذب نیتروژن در ارقام و لاین‌های گندم استان آذربایجان غربی. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی، 1 (1): 98-82.
حقیقت نیا، ج. و رجایی، م. 1382 .بررسی تأثیر میزان و روش مصرف عناصر کم‌مصرف بر عملکرد کلزا. هشتمین کنگره علوم خاک ایران .گیلان. 259-254.
خدابنده، ن. ١٣٨٩. غلات. چاپ دهم. انتشارات دانشگاه تهران. ٥٣٧ صفحه.
زلفی باوریانی، م. 1384. روش و میزان مصرف سولفات آهن بر عملکرد و کیفیت کلزا. نهمین کنگره علوم خاک ایران. تهران. صفحه‌های 103-101.
قربانی، م.، ساطعی، ا. و مقیسه، ا. 1381. اثر مقادیر متفاوت شوری بر فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و نیترات ردواکتاز در ریشه و برگ‌های ارقام کلزا. پژوهش و سازندگی، 58: 44-39.
مارالیان، ح.، دیدار طالشمیکائی، ر.، شهبازی، ک. و ترابی گیگلو، م. 1387. اثر محلول‌پاشی آهن و روی در بهبود خصوصیات کمی و کیفی دانه سه رقم گندم. پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی، 8 (4): 59-47.
Ali Mohammadi, M., Rezai, A. M. and Mirmohammadi Maibodi, S. A. M. 2009. Investigation some of physiological characteris tics and yield in ten cultivars of bread wheat in two irrigation regimes. Iranian Agricultural Science and Technology and Natural Resources Journal, 48: 107-120.
Amanullah, M. M., Archana, J., Manoharan, S. and Subramanian, K. S. 2012. Influence of iron and inoculation on metabolically active iron, chlorophyll content and yield of hybrid maize in calcareous soil. Journal of Agronomy, 11 (1): 27-30.
Baybordi, A. 2005. Effect of zinc, iron, manganese and copper on wheat quantity and quality under salt stress conditions. Journal of Soil and Water, 140: 150-170.
Beets, W. C. 1982. Multiple cropping and troping and farming systems. Westview press Boulder. pp. 156.
Bhattacharjee, S. 2005. Reactive oxygen species and oxidative stress, senescence and signal transduction in plants. Current Science, 89: 1113-1121
Bradford, M. M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Analitical Biochemstry, 72: 248-254.
Bulent Asik, B., Turan, A., Celik, H. and Vahap Katkat, A. 2009. Effects of humic substances on plant growth and mineral nutrients uptake of wheat (Triticum durum cv. Salihli) under conditions of salinity. Asian Journal of Crop Science, 1: 87-95.
Cakmak, I., Pfeiffer, W. H. and McClafferty, B. 2010. Biofortification of durum wheat with zinc and iron. Cereal Chemistry, 87: 10-20.
Cakmak, I., Torun, B., Erenoglu, B., Ozturk, L., Marschner, H., Kalayci, M., Ekiz, H. and Yilmaz, A. 1998. Morphological and physiological differences in cereals in response to zinc deficiency. Euphytica, 100: 349-357.
Chaves, M. M., Maroco, J. S. J., Rodrigues, M. L., Osorio, C. P., Carvalho, I., Faria, T. and Pinheiro, C. 2002. How plants cope with water stress in the field. Photosynthesis and growth. Annals of Botany, 89: 907-916.
Cho, U. and Seo, N. 2005. Oxidative stress in Arabidopsis thalina exposed to cadmium is due to hydrogen proxide accumulation. Plant Science, 168: 113-120.
Delaney, A. J., Hu, C. A. A., Kishor, K. P. B. and Verma, D. P. S. 1993. Cloning ornithine-aminotransferase cDNA from Vigna anconitifolia by trans-complementation in Escherichia coli and regulation of proline biosynthesis. Journal of Biology and Chemistry, 268: 18673-18678.
Delfine, S., Tognetti, R., Desiderio, E. and Alvino, A. 2005. Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agronomy for Sustainable Development, 25: 183-191.
FAO. 2014. Crop Prospect and Food Situation.http://www.fao.org/giews/english/ cpfs/index.htm.
Hai, S. M. and Mi, R. S. 1998. The lignitic coal derived HA and the prospective utilization in Pakistan agriculture and industry. Science and Technology, 17: 32-40.
Jones, C. A., Jacobsen, J. S. and Mugaas, A. 2004. Effect of humic acid on phosphorus availability and spring wheat yield. Fertilizer Fact 32. MSU Extension Service and Agricultural Experiment Station, Bozeman, MT.
Khalil Mahhaleh, J., Reza doost, S. and Roshdi, M. 2002. Effect of foliar micronutrient elements on quantitative and qualitative characteristics of 704 corn silage in the Khoy region. Ninth Congress. Soil Science, Tehran. Iran.
Mac Adam, J. W., Nelson, C. J. and Sharp, R. E. 1992. Peroxidase Activity in the leaf elongation zone of tallfescue. Plant Physiology, 99: 872-878.
Maccarthy, P. 2001. The principles of humic substances. Soil Science, 166: 738-751.
Maralian, H. 2009. Effect of foliar application of Zn and Fe on wheat yield and quality. African Journal of Biotechnology, 8 (24): 6795-6798.
Mazaherinia, S., Astaraei, A. R., Fotovat, A. and Monshi, A. 2010. Nano iron oxide particles efficiency on Fe, Mn, Zn and Cu concentrations in wheat plant. World Applied Science Journal, 7: 36-40.
Mithofer, A., Schulze B. and Boland, W. 2004. Biotic and heavy metal stress response in plants: Evidence for common signals. FEBS Lett. 566: 1-5.
Mohamad, W., Iqbal, M. and Shal, S. M. 1990; Effect of mode of application of zinc and iron on yield of wheat. Sarhad Journal of Agriculture, 6 (6): 615-618.
Nakano, Y. and Asada, K. 1987. Purification of ascorbate peroxidase in spinach chloroplast: Inactivation in ascorbate-depleted medium and reactivation by monodehydro- ascorbate radical. Plant and Cell Physiology, 28: 140-131.
Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo, A. and Vianello, A. 2002. Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry, 34: 1527-1536.
Narimani, H., Rahimi, M. M., Ahmadikhah, A. and Vaezi, B. 2010. Study on effects of folier spray of micronutrient on yield and yield components of durum wheat, Archives of Applied Science Research, 2 (6): 168-176.
Nayyar, H. 2003. Accumulation of osmolytes and osmotic adjustment in water tressed wheat (Triticum aestivum) and maize (Zea mays) as affected by calcium and its antagonists. Environmental and Exprimental Botany, 50: 253-264.
Rengel, Z. and Romheld, V. 2000. Root exudation and Fe uptake and transport in wheat genotypes differing in tolerance to Zn deficiency. Plant and Soil, 222: 25-34.
Samavat, S. and Malakuti, M. 2005. Important use of organic acid (humic and fulvic) for increase quantity and quality agriculture productions. Soil and Water Researchers, 463: 1-13.
Sebahattin, A. and Necdet, C. 2005. Effects of different levels and application times of humic acid on root and leaf yield and yield components of forage Turnip (Brassica rapa L.). Journal of Agronomy, 4: 130-133.
Seyedin, K. 2006. Effect of microelement on wheat production. Maine Agricultural Research Institute. Final report.
Shigeoka, S., Ishikawa, T., Tamoi, M., Miyagawa, Y., Takeda, T. and Yabuta, Y. 2002. Regulation and function of ascorbate peroxidase isoenzymes. Journal of Experimental Botany, 53: 1305-1319.
Singh, Y. P. and Aggarwal. R. L. 1999. Effect of sulphur sources and levels on yield, nutrient up take and quality of black gram (Phaseolus mungo L.). Indian Journal of Agronomy, 43 (3): 448-452.
Sinha, S. and Saxena, A. 2006.Effect of iron on lipid peroxidation and enzymatic and nonenzymatic antioxidant and bacoside a content in medicinal plant (Bacopa monnieri L.). Chemosphere, 62 (8): 134-135.
Sun, B., Jing, Y., Chen, K., Song, L., Chen, F. and Zhang L. 2007. Protective effect of nitric oxide on iron deficiency-induced oxidative stress in maize (Zea mays L.). Journal of Plant Physiology, 164: 536- 543.
Tahir, M. M., Khurshid, M., Khan, M. Z., Abbasi, M. K. and Kazmi, H. M. 2011. Lignite-drived humic acid effect on growth of wheat plants in different soils. Pedosphere, 21: 124-131.
Tewari, R. K., Kumar, P. and Sharma, P. N. 2005. Sign of oxidative stress in the chlorotic leaves of iron starved plants. Plant Science, 169: 1037-1045.
Tiryakioglu, M., Eker, S., Ozkutlu, F., Husted, S. and Cakmak, I. 2006. Antioxidant defense system and cadmium uptake in barley genotypes differing in cadmium tolerance. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 20: 181-189.
Ulukan, H., 2008. Effect of soil applied humic acid at different sowing times on some yield colponents in wheat hybrids. International Journal of Botany, 4: 164-175.
Vaughan, D. and Linehan, D. J. 2004. The growth of wheat plants in humic acid solutions under axenic conditions. Plant and Soil, 44: 445-449.
Verlinden, G., Pycke, B., Mertens, J., Debersaques, F., Verheyen, K., Baert, G., Bries, J. and Haesaert, G. 2009. Application of humic substances results in consistent increases in crop yield and nutrient uptake. Journal of Plant Nutrition, 32: 1407-1426.
Wei, Y., Shohag, M. J. I., Yang, X. and Yibin, Z. 2012. Effects of foliar iron applications on iron concentration in polished rice grains and its bioavailability. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 60: 11433-11439.
Welch, R. M. and Graham, R. D. 2002. Breeding crops for enhanced micronutrient content. Plant and Soil, 245: 205-214.
Wolf, D.W., Henderson, D. W., Hsiao, T. C. and Alvino, A. 1988. Interactive water and nitrogen effects on senescence of maize. I. Leaf area duration nitrogen distribution and yield. Agronomy Journal, 80: 859-864.
Xudan, X. 1986. The effect of foliar application of fulvic acid on water use, nutrient uptake and wheat yield. Australian Journal of Agricultural Research, 37: 343-350.
Zudan, X. 1986. The effect of foliar application of fulvic acid on water use, nutrient uptake and wheat yield. Australian Journal of Agricultural Research, 37: 343-350.
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
دوره 11، شماره 1
خرداد 1398
صفحه 173-190

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار