بررسی اثر روش‌های مختلف عصاره‌گیری با حلال‌های آب، استون و هگزان روی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی و ضدمیکروبی مریم‌گلی، زنیان، پونه و تفاله موم زنبورعسل در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه تولیدات گیاهی، مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 استاد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

4 استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

هدف از این مطالعه، بررسی اثر روش‌های مختلف عصاره‌گیری (سوکسله و خیساندن) با حلال‌های آب، استون و هگزان روی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی و ضد‏میکروبی مریم‏گلی، زنیان، پونه و تفاله موم زنبورعسل بود. در بررسی خصوصیات ضدمیکروبی مواد، برای هر میکروارگانیسم یک آزمایش جداگانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. میکروارگانیسم‏های موردبررسی شامل، Bacillus cereus، Proteus vulgaris، Fusarium oxysporum، Alternaria alternata، Pythium aphanidermatum و Verticillium dahlia بودند. فاکتورهای مورد آزمایش شامل نوع ماده (برگ مریم‌گلی و پونه، دانه‌ی زنیان و تفاله موم زنبورعسل) و روش­های مختلف عصاره‌گیری با حلال‌های مختلف (خیساندن با هگزان (غیرقطبی)، خیساندن با آب (قطبی) و خیساندن با استون (نیمه‌قطبی)، سوکسله با هگزان و سوکسله با استون) بود. روش خیساندن با حلال آب، در همه مواد کم‌ترین میزان فنل و فلاونوئید را استخراج کرد و قادر به استخراج هیچ ترکیب تاننی نبود. روش خیساندن با استون در تفاله موم زنبورعسل و روش سوکسله با استون در دیگر مواد، جزء روش‌های مؤثر در استخراج فنل و فلاونوئید بودند. در بخش میکروبی، نتایج نشان داد که هیچ‌یک از مواد و روش‌های عصاره‌گیری تأثیر بازدارندگی روی قارچ Fusarium oxysporum نداشت. در دیگر میکروارگانیسم‏های موردمطالعه، بیش‌ترین میزان قطر‏‏ هاله در عصاره هگزانی زنیان با روش سوکسله بود. عصاره‌های مختلف تفاله موم زنبورعسل روی تمام میکروارگانسیم‌های موردبررسی به‌جز قارچ Alternaria alternata، تأثیر بازدارندگی داشت که نشان‌دهنده‌ی خاصیت ضدمیکروبی این پسماند دورریختنی می‌باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره‌های آلی موردبررسی، توانایی کنترل عوامل بیماری‌زای مذکور را داشته و تفاوت در نوع قطبیت حلال‌ها و روش استخراج عصاره‌ها، تأثیر معنی‌داری بر مواد استخراج شده و درنتیجه خاصیت ضدمیکروبی عصاره‌ها دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

In Vitro Effect of Various Extracting Methods with Water, Acetone and Hexane Solvents, on some Phytochemical and Antimicrobial Properties of Ajowan, Mentha, Garden Sage and Beeswax Waste

نویسندگان [English]

  • Elahe Asadi 1
  • Nasibeh Pourghasemian 2
  • Gholam Hossein Shahidi Bonjar 3
  • Mahboubeh Bagheri 4
1 MSc Student, Department of Plant Productions, Faculty of Agricultural Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Associate Professor, Department of Plant Productions, Faculty of Agricultural Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
3 Professor, Department of Plant Pathology, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
4 Assistant Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agricultural Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate effect of various extracting methods with water, acetone and hexane solvents, on some phytochemical and antimicrobial properties of ajowan, mentha, garden sage and beeswax waste. In the antimicrobial study, for each microorganism a separated experiment was conducted in factorial arrangement based on completely randomized design with three replications. The studied microorganisms were included Bacillus cereus, Proteus vulgaris, Fusarium oxysporum, Alternaria alternata, Pythium aphanidermatum and Verticillium dahlia. Experimental treatments were material types in four levels (beeswax, ajowan seed, mentha and garden sage leaves) and different extracting methods with different solvents in five levels (Maceration method at room temperature with hexane, distilled water and acetone, and soxhlet with hexane and acetone). Maceration with water was included the lowest levels of phenol and flavonoid in all the materials, and was not able to extract any tannin. Maceration with acetone in beeswax waste and soxhlet with acetone in other materials were the effective methods for extracting phenol and flavonoid. Acetone solvent in menthe and garden sage extract had more tannin, while beeswax waste and ajowan responded better to hexane solvent. The microbial result showed that the studied materials and extracting methods had no inhibitory effect on Fusarium oxysporum. The highest inhibitory diameter of growth for other studied microorganisms was assigned to hexane extract of ajowan with soxhlet method. The various extracts of beeswax had inhibitory effect on all the mentioned microorganisms except for Alternaria alternata, confirming the antimicrobial property of the waste. In general, the results of this study illustrated that the studied organic extracts had acceptable potential in controlling these pathogens, and the difference in the type of solvent polarity and the extraction method had a significant effect on the extracted componets and consequently antimicrobial characteristics of the extracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soxhlet
  • Antifungal
  • Antibacterial
  • Inhibitory diameter of growth
  • Extract