تاثیر تنش شوری بر رشد، تعادل یونی و اثرات متقابل یون¬ها در ارقام حساس و مقاوم کلزا(Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز

چکیده

تنش شوری مانع از رشد شده و موجب به­هم­خوردن تعادل یونی در گیاه می­شود. واکنش گیاهان مختلف به تنش شوری در سطوح سلولی متفاوت است. به­منظور بررسی اثرات سطوح مختلف تنش شوری بر رشد، میزان کلروفیل و غلظت عناصر معدنی در سه رقم کلزا، آزمایشی در سال 1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به اجرا درآمد. طرح آزمایشی بکار رفته، اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی بود. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مختلف شوری و رقم بودند. در این آزمایش، مقادیر یون­های مختلف در اندام­های هوایی و ریشه سه رقم کلزا در کشت هیدروپونیک و تحت سه سطح مختلف شوری (صفر، 100 و150 میلی­مول) در اتاقک رشد مورد بررسی قرار گرفت. تیمار شوری از مرحله چهار برگی بر گیاهچه­ها اعمال و تا مرحله هشت برگی ادامه داشت. نتایج نشان داد که ارقام مقاوم کلزا توانایی بیشتری در تجمع یون­های سمی (سدیم و کلر) در اندام­های هوایی خود دارند. با افزایش شوری، مقدار کلر در اندام­های هوایی همه رقم­ها افزایش یافته و با افزایش مقدار کلر مقدار نیترات کاهش یافت. با افزایش شوری، مقدار کلسیم در اندام­های هوایی و ریشه­های همه ارقام افزایش نشان داد و افزایش بیشتر مقدار کلسیم در ریشه ارقام مقاوم باعث افزایش مقاومت به شوری گردید. افزایش سدیم در اندام­های هوایی ژنوتیپ حساس باعث کاهش مقدار کلروفیل و نیز کاهش عملکرد کوآنتومی فتوسیستم دو گردید. نتایج نشان داد که تجمع بالای سدیم و کلر در اندام­های هوایی با مقاومت به شوری در ارقام کلزا در این آزمایش مرتبط می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Salt Stress on Growth, Ionic Homeostasis and Ions Interaction in Sensitive and Tolerant Genotypes of Rapeseed (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

  • Vahid Atlassi Pak 1
  • Majid Nabipour 2
  • Moosa Meskarbashee 2
1 Assistant professor, Department of Agriculture, Payame Noor University
2 Associate professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz
چکیده [English]

Salt stress inhibits plant growth and impair ionic homeostasis. Plant response to salinity stress is different at the cellular levels. In order to investigate the effect of salinity levels on growth, chlorophyll and ions content, an experiment was conducted in 2008, at the college of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. The experiment was a split plot design on Completely Randomized Design. The treatments included three levels of salinity and cultivars. In this experiment, shoot and root ionic contents were studied in three genotypes of rape plants (Brassica napus L.) that grown hydroponically under three levels of salinity (0, 100, 150mMNaCl) at growth chamber. Salinity treatments were imposed to seedlings at the 4 true-leaf stage by 8 true leaf stage. Results showed that salt tolerant genotypes had more ability to accumulate toxic ions (Na+ and Cl-) in their shoots. By increasing salt, shoots Cl- content increased and accumulation of NO3- reduced with increasing Cl- in shoots of all genotypes. Concentrations of shoot and root Ca2+ were increased by increasing salinity in all genotypes. In salt tolerant genotypes, more increasing root Ca2+, helped to improve salinity tolerance. Increase in shoots Na+ in salt sensitive genotype, resulted in a decline in chlorophyll a and b and quantum yield of PSII. Results indicated that high Na+ and Cl- accumulations in the shoots, were associated with salt tolerance in rapeseed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorophyll
  • Salt tolerant
  • Na+ and Cl- Ions