بررسی تأثیر تلقیح قارچ میکوریز بر سطوح مواد تنظیم‌کننده ی رشد گیاهی و کیفیت تولید ریز‌غده در گیاهچه‌های سیب‌زمینی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده‌کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان

3 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

4 استادیار مؤسسه خاک وآب، بخش بیولوژی خاک، کرج

5 دانشیار گروه زیست‌شناسی علوم گیاهی، دانشگاه تربیت معلم، تهران

چکیده

گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت از دو رقم سیب‌زمینی (رقم‌های آگریا و سانته) در هنگام انتقال به گلخانه با دو گونه قارچ میکوریز (Glomus mosseaeوG. etunicatum) به­صورت مجزا و در مخلوط با هم در قالب آزمایش فاکتوریل و در چهار تکرار مایه‌کوبی شدند. هشت هفته پس از تلقیح درصد کلونیزاسیون ریشه در گیاهچه‌ها تعیین شد و همچنین از مواد تنظیم‌کننده‌‌ رشد داخلی شامل اکسین، سایتوکینین و جیبرلین اندازه‌گیری به عمل آمد. پس از برداشت، ریزغده‌های تولیدی توزین شده عملکرد کل برآورد گردیده و درصد ماده­ی خشک ریزغده نیز تعیین شد. نتایج نشان داد که مایه­ی تلقیح قارچ بر درصد کلونیزاسیون، کیفیت تولید ریزغده و میزان مواد تنظیم‌کننده رشد داخلی (اکسین، سایتوکینین و جیبرلین) در سطح احتمال 1 درصد اثر معنی‌دار داشت. اثرات متقابل رقم در ارتباط با عملکرد کل در سطح احتمال 1 درصد و تولید جیبرلین و درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار شد. با مقایسه میانگین صفات مشخص شد که تلقیح با گونه­ی G. etunicatum و مخلوط دو گونه بر سطوح هر سه ماده­ی تنظیم‌کننده رشد، همچنین بر شدت کلونیزاسیون ریشه و تعداد ریزغده­ی تولیدی اثرات مثبت‌تری نسبت به گونه­ی G. mosseae داشتند. بیشترین میزان ریزغده در تلقیح با مخلوط دو گونه میکوریز (متوسط تعداد 81/13 عدد ریزغده و وزن متوسط 59/40 گرم در گیاهچه) حاصل گردید که نسبت به کاربرد دو گونه به­تنهایی و تیمار شاهد در سطح 05/0 تفاوت معنی‌دار داشت. با کاربرد جداگانه هر دو گونه قارچ و نیز مخلوط آنها میزان درصد ماده خشک ریزغده‌ افزایش پیدا کرد که تفاوت­ها با تیمار شاهد در سطح 05/0 معنی‌دار شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation the Effect of Mycorrhizal Inoculums on Plant Growth Regulator Levels and Quality of Minituber Production in Potato Plantlets

نویسندگان [English]

  • khosro parvizi 1
  • farshad dashti 2
  • mahmood esna-ashari 3
  • farhad rejali 4
  • masood bojar 5
چکیده [English]

Microplants derived from tissue culture of two potato cultivars (Agria and Sante) were inoculated with two species of mycorrhizal fungi. Inoculation was being done when microplants transferred in to the greenhouse. A pot experiment was conducted using a factorial based on randomized complete blocks design with four replications. The factors were mycorrizal inoculation (non-inoculated and inoculated with Glomus mosseae, Glomus etunicatum and mixture of them) and two cultivars of potato. Eight weeks after inoculation, colonization percentage was assayed. In addition, plant growth regulators including Auxin, Cytokinin and Gibberellin were measured. After harvesting, minitubers were separated and total yield was estimated. In addition, dry matter of minituber was determined. Results showed that inoculants of mycorrhizae had significant effect (p≤0.05) on colonization, minituber production and level of all plant growth regulators. Interaction effect of cultivar and inoculants in minituber size and weight was significant by probability of α= 0.01 but was significant by probability of α= 0.05 in Gibberellins levels and colonization percentage. By mean comparisons, it was demonstrated that inoculation with G. etanicatum and mixed inoculants had more positively effect on colonization severity, minituber production, and level of all plant growth regulators comparison with G. mosseae. The highest amount of minituber (13.81 No and 40.59 gr in mean weight per plantlet) was achieved in mixed inoculants that significantly (p≤0.05) was different with two separated inoculants and control treatment. Dry matter of minituber was increased significantly (p≤0.05) by application of mixed inoculant and separately mycorrhizal inoculants comparison with control treatment in two cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potato plantlet
  • Mycorrhizal symbiosis
  • Inoculation
  • Phytohormone
  • Yield