مقایسه روش‌های مختلف تعیین هدایت الکتریکی شیره سلولی گندم تحت تنش کمبود آب با دستگاه طیف‌سنج نوری

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زراعت، واحد فراهان، دانشگاه آزاد اسلامی، فراهان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور اراک، اراک، ایران.

چکیده

بروز تنش کمبود آب در سلول­های گیاهی رشد و تقسیم سلولی را کاهش داده و یا متوقف می­ نماید و در نتیجه بر رشد و عملکرد گیاه موثر خواهد بود. جهت بررسی اثر تنش کمبود آب و مصرف مقادیر مختلف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 به ­صورت کرت­ های یکبار خرد شده در مزرعه آموزشی­– تحقیقاتی دانشگاه پیام نور اراک با سه تکرار اجرا شد. تنش کمبود آب به ­عنوان عامل اصلی در چهار سطح I0= آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، I1، I2 و I3 به ترتیب آبیاری به میزان 85،70 و 55 درصد نیاز آبی گیاه، در کرت­ های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت به­عنوان عامل فرعی در چهار سطح  Z0=  عدم مصرف زئولیت (شاهد)، Z1، Z2 و Z3 مصرف زئولیت به مقدار سه، شش و نه تن در هکتار در کرت­ های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار تنش کمبود آب و مصرف زئولیت بر صفاتی مانند عملکرد دانه، مقدار جذب طول موج 525 نانومتر توسط دستگاه طیف­سنج نوری در نمونه­های تیمارهای شاهد، متانول، استون، مانیتول، آب 50 درجه و آب 60 درجه سانتی­ گراد معنی­دار شد. همچنین بیشترین و کمترین میزان جذب طول موج 525 نانومتر توسط دستگاه طیف­سنج در تیمار آب 60 درجه سانتی­ گراد با میانگین 90/67 و 67/33 درصد به ترتیب متعلق به تیمار آبیاری بر اساس 70 درصد نیاز آبی گیاه و عدم مصرف زئولیت و تیمار آبیاری بر اساس 85 درصد نیاز آبی گیاه و مصرف نه تن در هکتار زئولیت بود. بنابراین تنش کمبود آب می تواند باعث تخریب غشاء سلول­ های گیاهی شود و در نتیجه کنترل سلول بر ورود و خروج الکترولیت­ ها کاهش خواهد رفت. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Comparision of Different Methods, to Evaluate of Wheat Cell Sap Electrical Conductivity under Water Deficit Stress with Spectrophotometer Unit

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mirzakhani 1
  • Zahra Hemmati 2
1 Assistant Professor, Department of Agriculture, Farahan Branch, Islamic Azad University, Farahan, Iran
2 B.Sc. in Agricultural Sciences, Payam Noor University of Arak, Iran
چکیده [English]

In order to evaluate the comparison of different methods, to evaluate of wheat cell sap electrical conductivity under water deficit stress with spectrophotometer unit, this study was carried out in field of Arak Payam Noor University in 2009. A split-plot arrangement of treatment in a randomized complete block design with three replications was used. Water stress (I0= Control irrigation, I1, I2, I3 = Irrigation about 85, 70 and 55% plant requirement water, were assigned in the main plots and different levels of zeolite application (Z0= without zeolite application, Z1, Z2, Z3, 3, 6 and 9 ton ha-1) in sub plots. Each sub plot consisted of 4 rows, 5 m long with 50 cm between rows space and 5 cm between plants on the rows. In this study characteristics such as: grain yield, absorption of spect in control treatment, absorption of spect in methanol treatment, absorption of spect in asetone treatment, absorption of spect in manithol treatment, absorption of spect in 50 degree water and  absorption of spect in 60 degree water were assessed. Results indicated that (Irrigation about 70% of plant requirement water + without zeolite application) with average rate of absorbtion by spectrophotometer (67.90%) and (Irrigation about 85% of plant requirement water + 9 ton ha-1zeolite application) with average (33.67%) were significantly superior to the other treatments. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cell memberant
  • Eletrolite
  • Grain yield
  • Zeolite

مراجع

آقایی سربرزه، م.، رجبی، ر.، حق­ دوست، ر. و محمدی، ر. 1387. بررسی و انتخاب ژنوتیپ ­های گندم نان با استفاده از صفات فیزیولوژیک و شاخص­های تحمل به خشکی. مجله نهال و بذر. 24 (3): 601-579.
بخشنده، ع. م.، فرد، س. و نادری، ا. 1382. ارزیابی عملکرد دانه، اجزای آن و برخی صفات زراعی ژنوتیپ­ های گندم بهاره در شرایط کم آبیاری در اهواز. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 61 : 65-57.
پاک نژاد، ف.، جامی الاحمدی، م.، پازوکی، ع. ر. و نصری، م. 1387. تأثیر تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم. مجله تنش­ های محیطی در علوم کشاورزی. (1)1: 15-1.
جزایری نوش آبادی، م. ر. و رضایی، ا. م. 1386. ارزیابی ارتباط بین پارامترها در ارقام یولاف در شرایط تنش آبی و بدون تنش. مجله علوم و فنون در کشاورزی و منابع طبیعی. 11 (1): 278-265. 
دستفال، م.، براتی، و.، امام، ی.، حقیقت نیا ح. و رمضان پور، م. 1390. ارزیابی عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ­ های گندم در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در منطقه داراب. مجله به زراعی نهال و بذر. 2-27 (2): 217-195.
سنجری پیرایواتلو، ا. ق. و یزدان سپاس، ا. 1387. تنوع ژنتیکی اندوخته ساقه در ژنوتیپ­ های گندم نان تحت شرایط تنش خشکی پس از مرحله گل­دهی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 39 (1): 191-181.
سیبی، م.، میرزاخانی، م. و گماریان، م. 1390. اثر تنش آبی، مصرف زئولیت و سالیسیلیک اسید بر ناپایداری غشاء سلولی گلرنگ بهاره. مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. 12 لغایت 14 شهریور 1390. دانشگاه تبریز.
صفائی، ر.، شیرانی راد، ا. ح.، میرهادی، م. ج. و دلخوش، ب. 1387. تأثیر زئولیت بر صفات زراعی دو رقم کلزا تحت شرایط تنش خشکی. مجله علمی پژوهشی گیاه و زیست بوم. 15: 79-63.
علیزاده، ا. و کمالی، ق. 1386. نیاز آبی گیاهان در ایران. انتشارات آستان قدس رضوی. 227 صفحه.  
فرمهینی، م. 1390. اثر تنش کمبود آب و کاربرد مواد جاذب رطوبت بر صفات فیزیولوژیک گندم الوند. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک. 172 صفحه.
قربانلی، م. ل. و کلانتری، خ. 1378. آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی یک. انتشارات متون درسی دانشگاه پیام نور. چاپ دوم. 158 صفحه.
محمدی، ع.، مجیدی هروان، ا.، بی همتا، م. ر. و حیدری شریف آباد، ح. 1385. ازریابی تنش خشکی بر روی خصوصیات مرفولوژیکی در تعدادی از ارقام گندم. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 73 : 192-184
موسوی­فر، ب.، بهدانی، م. ا. و جامی الاحمدی، م. 1388. پاسخ ارقام گلرنگ بهاره به فواصل آبیاری در منطقه بیرجند. مجموعه مقالات همایش منطقه ­ای بحران آب و خشکی. رشت. ایران. 675-670.   
میرزاخانی، م. و سیبی، م. 1389. پاسخ صفات فیزیولوژیکی گلرنگ به تنش آبی و مصرف زئولیت. خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی و توسعه ی پایدار، فرصت­ها و چالش­های پیش رو، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، شیراز .صفحه­ی 21.
میرزاخانی، م. و سیبی، م. 1390. تأثیر تنش آبی و مصرف زئولیت بر عملکرد گلرنگ پاییزه در منطقه اراک. مجموعه مقالات همایش ملی دستاورد­های نوین در زراعت.  26- 25 آبان 1390. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
یوسفوند، پ.، ساجدی، ن. ع. و میرزاخانی، م. 1390. بررسی اثرات زئولیت و سلنیوم، تحت تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان. مجموعه مقالات اولین همایش ملی راهبرد­های دستیابی به کشاورزی پایدار. خرداد ماه 1390. دانشگاه پیام نور استان خوزستان.
Cushman, J. C. 2001. Osmoregulation in plants. Implication for agriculture. American Zoologist, 41: 758-769.
Khadem, S. A., Galavi, M., Ramrodi, M., Mousavi, S. R., Rousta, M. J. and Rezvan-moghadam, P. 2010. Effect of animal manure and superabsorbent polymer on corn leaf relative water content, cell memberane stability leaf chlorophyll content under dry condition. Australian Journal of Crop Science, 4 (8): 642-647.
Liu, H. P., Yu, B. J., Zhang, W. H. and Liu, Y. L. 2005. Effect of osmotic stress on the activity of Ht ATPase and the levels of covalently and non-covalenty conjugated polyamines in plasma membrance preparation from wheat seeding roots. Plant Sciences, 168: 1599-1607.
Morgan, J. M. and Condon, A. G. 1986. Water use, grain yield and osmoregulation in wheat. Australian Journal of Plant Pysiology, 13: 523-532.
Morgan, J. M. 1991. Gene controlling differences in osmoregulation in wheat. Australian Journal of Plant Pysiology, 18: 249-257.
Morgan, J. M. 1992. Osmotic components and properties associated with genotypic differences in osmoregulation in wheat. Australian Journal of Plant Pysiology, 19: 67-76.
Mumpton, F. A. 1999. La roca magica: Uses of natural zeolite in agriculture and industry. National Academic Science, 96: 3467-3470.
Plaut, Z., Butow, B. J., Blumenthal, C. S. and Wrigley, C. W. 2004. Transport of dry matter into developing wheat kernels and its contribution to grain yield under post-anthesis water deficit and evaluated temperature. Field Crops Research, 86: 185-198.
Polat, E., Karaca, M., Demir, H. and Nacio Onus, A. 2004. Use of natural zeolite (Clinoptilolite) in agriculture. Journal of Fruit Ornamental and Plant Research,12: 183-189.
Saneoka, H., Moghaieb, R. E. A., Premachandra, G. S. and Fujita, K. 2004. Nitrogen nutrition and water stress effects on cell membrane stability and leaf water relations in Agrostis palustris Huds. Environmental and Experimental Botany, 52: 131-138.
Urotadze, S. L., Andronikashvili, T. A. and Tsitishvili, G. V. 2002. Output of a winter wealth grown on enriched by Aloumontite containing rock. Book of Zeolite Abstracts of 5th International Crop Science Congress and Exhibition, Korea. p 23.
Verslues, P. E. and Bray, E. A. 2004. LWR1 and LWR2 are required for osmoregulation and osmotic adjustment in Arabidopsis. American Society of Plant Physiology, 136: 2831-2842. 
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
دوره 8، شماره 1
خرداد 1395
صفحه 125-136

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار