تاثیر پراکسید هیدروژن بر تنش کم آبی در گیاهان گل تکمه‌ای (Gomphrena globosa L.) و تاج ‌خروس زینتی (Amaranthus tricolor L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به­منظور بررسی اثر پراکسید هیدروژن به­عنوان آنتی‌اکسیدان جهت کاهش صدمات ناشی از کمبود آب در گل‌تکمه‌ای و تاج‌خروس زینتی، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش برای گل‌تکمه‌ای شامل سه غلظت مختلف از پراکسید هیدروژن، به­صورت محلول پاشی (صفر، دو و نیم و پنج میلی­مولار) و سه فاصله آبیاری (چهار، هفت و ده روز) و برای تاج خروس شامل سه غلظت صفر (شاهد)، دو و نیم و پنج میلی­مولار و سه فاصله آبیاری دو، پنج و هشت روز بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی پراکسید هیدروژن می‌تواند وزن خشک ریشه و بخش هوایی در گل تکمه‌ای و تاج خروس را افزایش دهد، و از این طریق کاهش وزن ناشی از تنش خشکی را جبران نماید. با افزایش فاصله آبیاری صفاتی نظیر هدایت روزنه‌ای، کلروفیل کل و حجم ریشه کاهش معنی‌داری داشت. به­طوری­که برای گیاه گل‌تکمه‌ای کم­ترین میزان صفات اندازه گیری شده در فاصله آبیاری 10 روز یک­بار و گیاه تاج خروس هشت روز یکبار به­دست آمد. بر همکنش خشکی و پراکسید هیدروژن برای هر دو گیاه در صفت وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال پنج درصد و در صفاتی نظیر نشت الکترولیت، محتوای رطوبت نسبی برگ، پرولین و مجموع طول ریشه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. بدین ترتیب برای گیاه گل‌تکمه‌ای در تیمار شاهد (هر چهار روز آبیاری)، با افزایش پراکسید هیدروژن تا دو و نیم میلی­مولار، وزن خشک اندام هوایی و مجموع طول ریشه به­ترتیب برابر 20% و 91% نسبت به تیمار شاهد (صفر میلی­مولار) افزایش یافت و با افزایش پراکسید هیدروژن تا غلظت 5 میلی­مولار در همین سطح از خشکی کلروفیل کل 31% نسبت به شاهد پراکسید هیدروژن افزایش نشان داد. حجم و وزن خشک ریشه گیاه تاج‌خروس در سطح احتمال پنج درصد و وزن خشک اندام هوایی، هدایت روزنه‌ای، درصد نشت الکترولیت، میزان پرولین و طول ریشه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. به­طور کلی نتایج نشان می‌دهد که با استفاده از محلول پاشی پراکسید هیدروژن تنش اکسیداتیو حاصل از تنش خشکی کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Exogenous Application of Hydrogen Peroxide on Water Deficit Stress in Glob Amaranth (Gomphrena globosa L.) and Ornamental Amaranth (Amaranthus tricolor L.)

نویسندگان [English]

  • Morteza Goldani 1
  • Maryam Kamali 2
1 Assistant Professors, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Ferdousi University of Mashhad
2 MSc. Student, Department of Horticultur, Faculty of Agriculture, Ferdousi University of Mashhad
چکیده [English]

In order to study the effect of exogenous application of Hydrogen peroxide on water deficit stress in Glob Amaranth (Gomphrena globosa L.) and ornamental Amaranth (Amaranthustricolar L.) an experiment was conducted in greenhouse conditions. This study was designed as factorial based on completely randomized design with 3 replications. Different concentration of Hydrogen peroxide (0, 2.5 and 5 mM) for both plants and three levels of water deficiency for Glob Amaranth (after 4, 7 and 10 days) and for ornamental Amaranth (after 2, 5 and 8 days) were treated. Results showed that foliar application of Hydrogen peroxide on both plants can improve shoot and root dry weight and alleviate adverse effects of water deficiency. With increasing distances Irrigation stomatal conductance, chlorophyll index and root volume decreased significantly, so that the lowest of this characteristics was for Glob Amaranth in the irrigation interval after 10 days and for ornamental Amaranth after eight days. For both plants, interaction effects of water deficiency and Hydrogen peroxide in shoot dry weight was significant in 5% level and in electrolyte leakage, relative water content, proline and total root length was significant in 1% level. For Glob Amaranth, in control treatment (interval 4 day irrigation) with increasing Hydrogen peroxide to 2.5 mM, shoot dry weight and total root length increased 20 and 91% respectively and with increasing Hydrogen peroxide to 5 mM, chlorophyll index was increased 30.8% compared to 0 mM Hydrogen peroxide. For ornamental Amaranth, interaction between Hydrogen peroxide content and irrigation interval showed that root volume and root weight were significant in 5% level and chlorophyll index, shoot weight, stomata conductivity, electrolyte leakage, proline and root length were significant in 1% level. The final result showed that foliar application of Hydrogen peroxide decreased drought stress because of water deficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorophyll index
  • Proline
  • Shoot and root dry weight
  • Water deficiency