بهینه‌سازی شرایط کشت درون‌شیشه‌ای سوخ نرگس (Narcissus tazetta L.)

نوع مقاله : مقاله کوتاه پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی، پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، مشهد، ایران

2 مربی، گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی، پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، مشهد، ایران

چکیده

گیاه نرگس (Narcissus tazetta L.) یکی از مهم‌ترین گیاهان سوخ‌دار گلدار می‌باشد که ازدیاد سنتی آن از طریق تقسیم سوخ می‌باشد که روشی پرهزینه و وقت‌گیر است. لذا کاربرد تکنیک‌های جدید کشت درون‌شیشه‌ای می‌تواند به افزایش ضریب ازدیاد این گیاه زینتی کمک نماید. از این رو پژوهشی در قالب دو آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول اثر موقعیت فلس جفتی در سوخ مادری بر میزان باززایی فلس‌های جفتی گیاه نرگس در محیط‌کشت MS حاوی یک میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده رشد BA در ترکیب با 2/0 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده رشد NAA، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش دوم به بررسی اثر انواع مختلف اکسین بر ریشه‌زایی گیاهچه‌های کشت بافتی نرگس پرداخته شد. بدین‌منظور از محیط‌کشت ½MS حاوی یک میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده‌های رشد NAA، IBA، IAA و محیط‌کشت فاقد تنظیم‌کننده رشد استفاده گردید. نتایج نشان داد کاربرد لایه‌های مختلف فلسی سوخ نرگس تأثیر معنی‌داری بر تعداد و قطر سوخک باززا شده داشت. در واقع کاربرد لایه‌های فلسی داخلی‌تر سوخ منجر به افزایش تعداد سوخک باززا شده گردید ولی قطر سوخک باززا شده کاهش یافت. با توجه به این‌که قطر و تعداد سوخک باززا شده، هر دو عامل مهمی در شرایط کشت درون‌شیشه‌ای می‌باشند، لذا با در نظر گرفتن این نکته، کاربرد فلس جفتی گروه یک و دو جهت ازدیاد سوخ نرگس توصیه می‌گردد. هم‌چنین یافته‌های پژوهش حاضر برتری محیط‌های کشت ½MS فاقد تنظیم‌کننده رشد و حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده رشد IAA را در رابطه با ریشه‌زایی گیاهچه‌های کشت بافتی نرگس نشان داد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Optimization of In Vitro Culture Conditions of Narcissus Bulb (Narcissus tazetta L.)

نویسندگان [English]

  • Mahdiyeh Kharrazi 1
  • Ahmad Sharifi 1
  • Azadeh Khadem 2
1 Assistant Professor, Horticultural Plants Biotechnology Department, Industrial Biotechnology Institute, ACECR- Mashhad Branch, Mashhad, Iran
2 Instructor, Horticultural Plants Biotechnology Department, Industrial Biotechnology Institute, ACECR- Mashhad Branch, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Narcissus tazetta L. is one of the most important flowering bulbous plants that are traditionally propagated by bulb splitting which is a costly and time-consuming method. Therefore, the application of in vitro culture techniques can help to increase the reproduction coefficient of this ornamental plant. So, the study was conducted in two separate experiments. In the first experiment, the effect of twin scales position on the mother bulb on the regeneration of twin scales of Narcissus were investigated in MS medium containing 1mg/l BA in combination with 0.2mg/l NAA in a completely randomized design. In the second experiment, the effect of different types of auxin on rooting of Narcissus plantlets was investigated. For this purpose, ½MS medium containing 1 mg/L NAA, IBA, IAA and hormone-free medium was used. The results showed that the application of different layers of Narcissus twin scales had a significant effect on the number and diameter of regenerated bulblet. In fact, application of the inner scales of mother bulb led to an increase in the number of regenerated bulblet, but the diameter of regenerated bulblet decreased. Since the diameter and number of regenerated bulblet are both important parameters during in vitro culture conditions, it is recommended to use twin scales group one and two for propagation of Narcissus bulb. The results of this study also showed the superiority of hormone-free ½MS medium and ½ MS medium containing 1 mg/l IAA for rooting of Narcissus tissue culture plantlets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rooting
  • Bulblet diameter
  • Twin scales position
  • Narcissus

مراجع

خرازی، م.، تهرانی‌فر، ع.، شریفی، ا. 1398 الف. بررسی اثر تیمار گرمایی و قارچ کش بر کنترل آلودگی کشت درون‌شیشه‌ای سوخ نرگس (.Narcissus tazetta L). مجله علوم باغبانی، 33 (3): 377-386.
خرازی، م.، تهرانی‌فر، ع.، شریفی، الف.، نعمتی، ح. و باقری، ع. 1398 ب. ارزیابی پتانسیل باززایی لایه‌های مختلف فلسی پیاز آماریلیس (Hippeastrum × johnsonii) تحت تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد مختلف. مجله بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، 11 (4): 1-18.
سلیمانی، ح.، برنارد، ف. و فاضلی‌نژاد، س. 1398. ریزازدیادی گیاه نرگس (.Narcissus tazetta L) تحت تیمارهای هورمونی متفاوت و انتقال به خاک گیاهچه‌ها. مجله پژوهش‌های گیاهی، 32 (2): 343-354.
شریفی، ا.، مشتاقی، ن. و باقری، ع. 1389. کشت بافت گیاهی کاربردی، چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد 479 صفحه.
معمارمشرفی، م.، معینی ا. و توسلیان ا. 1381. بررسی اثر تنظیم‌کننده‌های رشدNAA ، BAP، ریزنمونه، موقعیت‌های مختلف فلس و دوره نوری بر کشت بافت گل سوسن چلچراغ. مجله علوم زراعی ایران، 4 (4): 253-261.
Amani, S., Zarei, H., Azar, A. M. and Mashayekhi, K. 2015. Micropropagation of Hippeastrum hybridum. Cumhuriyet Science Journal, 36 (4): 594-605.
Cardoso, J. C. and Teixeira da Silva, J. A. 2012. Micropropagation of Gerbera using chlorine dioxide (ClO2) to sterilize the culture medium. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 48: 362-368.
Colque, R., Viladomat, F., Bastida, J. and Codina, C. 2002. Micropropagation of the rare Eucrosia stricklandii (Amaryllidaceae) by twin-scaling and shake liquid culture. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 77 (6): 739-743.
Hanks, G. R. 1993. Narcissus. In: Le Nard, M. and De Hertogh, A. A. (eds), The Physiology of Flower Bulbs. Elsevier, Amsterdam. pp. 463-558.
Jin, S., Yang, L., Lv, P. and Zhou, B. 2004. Changes of endogenous hormones in Lilium pumilum. Journal of Northeast Forestry University, 33 (1): 20-22.
Jintapakorn, W. 1998. Growth and development of amaryllis bulb. Master Science (Horticulture). Thesis/Independent study abstract - Chiang Mai University, Thailand, 126 p.
Lee, S. Y., Ahn, J. H. and Park, Y. J. 2004. Effects of growth regulators and sucrose concentrations on the bulblet formation through in vitro culture of scale segment in Nerine bowdenii. Journal of Plant Biotechnology, 31 (2): 139-143.
Lian, T., Qun-Xian, D., Yong-Qing, W., Lu, L., Shi-Feng, L., Qing-Chun, Z., Jian-Xin, L. and Xiu-Lan, L. V. 2009. Studies on the technique of tissue culture and rapid propagation of bulbils from Lilium regale. Plant Sciences Research, 2 (2): 14-19.
Padasht Dehkaei, M. T., Khalighi, A., Naderi, R. and Mousavi, A. 2006. Effects of Temperature, Propagation Media and Scale Position on Bulblet Regeneration of Chelcheragh Lily (Lilium ledebouri Boiss.) by Scaling Method. Seed and Plant Improvment Journal, 22 (3): 383-397.
Park, N. 1994. August. Effect of temperature, scale position, and growth regulators on the bulblet formation and growth during scale propagation of Lilium. International Symposium on the Genus Lilium, 414: 257-262.
Pierik, R. L. M. and Ippel, B. J. 1977. Plantlet formation from excised bulb scale segments of Nerine. Symposium on Tissue Culture for Horticultural Purposes, 78: 197-202.
Ranasinghe, R. A. T. D., Abayagunawardana, A. G. N. I., Hettiarachchi, H. I. D. D. and Eeswara, J. P. 2006. In vitro flower induction in gerbera. Tropical Agricultural Research, 18: 1-10.
Rees, A. R. 1992. Ornamental Bulbs, Corms and Tubers. Crop Production Science in Horticulture I. Commonwealth Agricultural Bureau. Wallingford, UK. 218 p.
Rice, L. J., Finnie, J. F. and Van Staden, J. 2011. In vitro bulblet production of Brunsvigia undulata from twin-scales. South African Journal of Botany, 77 (2): 305-312.
Siddique, M. N. A., Sultana, J., Sultana, N. and Hossain, M. M. 2007. Ex vitro establishment of in vitro produced plantlets and bulblets of hippeastrum (Hippeastrum hybridum). International Journal of Sustainable Crop Production, 2: 22-24.
Sousa, C. M., Santos, R. P. and Miranda, R. M. 2006. Optimization of salts concentration of medium MS in the micropropagation of gerbera, var. Ornela. Agronomia, 40: 52-58.
Takayama, S. and Misawa, M. 1980. Differentiation in Lilium bulbscales grown in vitro. Effects of activated charcoal, physiological age of bulbs and sucrose concentration on differentiation and scale leaf formation in vitro. Physiologia Plantarum, 48 (1): 121-125.
Verma, O. P. 2012. Standardization of auxin concentration for root induction in Chrysanthemum morifolium. Advances in Applied Science Research, 3 (3): 1449-1453.
Vreeburg, P. J. M. 1986. Chipping of Narcissus: a quicker way to obtain large numbers of small round bulbs. Acta Horticalture, 177: 579-584.
Yang, L., Chao, L., Su, X., Wang, C. Dong, C. Chen, S. 2021. High-frequency in vitro plantlet regeneration in Lilium davidii var. unicolour Salisb, an important edible and medicinal plant, and confirmation of genetic fidelity of regeneration plantlets using ISSR markers. Plant Biotechnology Report, 15: 435-446.
Yang, L. P. and Song, X. H., 2013. Tissue culture system construction of Lilium lancifolium Thunb. Journal of Agricultural University of Hebei, 36: 17-21.
Yanagawa, T. and Osaki, T. 1996. In vitro propagation of bulblets and elimination of viruses by bulb-scale cultures of Hippeastrum hybridum bulbs. Plant Tissue Culture Letters, 13 (2): 147-152.
YongKweon, Y. and ByungWoon, K. 2006. Effects of scale position and cutting condition on bulblet growth in perforated polyethylene film bag in scaling of Lilium longiflorum 'Gelria'. Korean Journal of Horticultural Science and Technology, 24 (2): 279-284.
دوفصلنامه فنآوری تولیدات گیاهی
دوره 13، شماره 2
اسفند 1400
صفحه 133-142

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار