تأثیر مرحله برداشت میوه بر مقدار و ترکیب اصلی در اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare) بومی همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت¬ مدرس، تهران

2 استاد شیمی آلی (فیتوشیمی)، موسسه تحقیقات جنگل¬ها و مراتع کشور، پیکان شهر، تهران

3 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

 انتخاب مرحله و زمان مناسب برداشت در یک منطقه خاص با توجه به گونه گیاه دارویی و اندام حاوی اسانس می­تواند یکی از عــوامل مهم و تأثیر­گذار بر کیفیّت و کمیّت اسانس ­باشد. در پژوهش حاضر، بهترین مرحله برداشت در پرورش گیاه رازیانه Foeniculum vulgare، توده بومی همدان که از رایج­ترین­ توده­های در حال کشت و کار ایران می­باشد، مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در یک سال زراعی انجام پذیرفت. میوه­ها در دو مرحله واکسی­شدن و رسیدگی کامل برداشت شد و پس از خشک­شدن در سایه، اسانس آن به روش تقطیر گردشی با دستگاه کلونجر استخراج گردید و بازده اسانس به روش وزنی-وزنی اندازه­گیری شد. پس از ارزیابی کمیّت اسانس، کیفیّت آن با استفاده از دستگاه­های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف­سنج جرمی (GC-MS) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مرحله رشدی میوه هنگام برداشت، اثر معــنی­داری بر مقدار اسانس در میوه رازیانه دارد. به­طوری­که که بیشترین درصد اسانس در وزن خشک (43/3%)، مربوط به مرحله واکسی میوه بود. نتایج حاصل از شناسایی ترکیب­های تشکیل­دهنده اسانس نیز نشان داد که بیشترین جزء اسانس در هر دو مرحله برداشت آنتول است که مقدار آن حدود 76% برآورد شد. این یافته حاکی از آن است که درصد ترکیبات تشکیل­دهنده اسانس تحت تاثیر مرحله برداشت قرار نمی­گیرد ولی به­طورکلی در  مرحله واکسی­شدن میوه، این اندام دارای مقدار اسانس بیشتری نسبت به مرحله رسیدگی کامل میوه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence of Harvest Stage of Fruits on Essential Oil Quantity and Main Component in Fennel (Foeniculum vulgare) Endemic of Hamedan

نویسندگان [English]

  • Reza Shahhoseini 1
  • Mohammad Dolati 1
  • Fatemeh Sefidkon 2
  • Ali Azizi 3
1 M.Sc. student, Department of Horticultural Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran
2 Professor of Phytochemistry, Department of Research Institute of Forests and Rangelands, paykan city, Tehran
3 Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan
چکیده [English]

Indication of the harvest time for spice and aromatic plants could be one of the most important factors on quality and quantity of the essential oil of a plant cultivated in the special region. The present study was conducted to define the suitable time for harvesting of Fennel (Foeniculum vulgare) fruits, landrace of Hamedan. Fennel seeds purchased from Hamedan were cultured in college of Agriculture (Tarbiat Modares University) in Tehran. The experiment performed with three replications based on the randomized complete block design (RCBD). Fruits were harvested in two stages (waxy and full ripe). Then dried in the shade and their essential oils extracted by hydro-distillation method using Clevenger apparatus. After evaluation of the essential oil quantity, the quality of essential oil was analyzed using Gas Chromatography (GC) and Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS).The results showed that harvest time influences significantly the quantity of essential oils. Also the results showed that the highest percentage of essential oil obtained in waxy phase (% 3.43). Dominant component in the essential oils at both stages was Anethole which defined to be %76 of total amount of essential oil content.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fennel (Foeniculum vulgare)
  • Harvest stage
  • Essential oil
  • Quantity
  • Main component

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار