تأثیر شوری و دما بر جوانه‌زنی بذر گیاه وسمه (Indigofera tinctoria)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

2 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

چکیده

وسمه (Indigofera tinctoria) گیاه ناشناخته‌ای است که اخیراً به­دلیل خصوصیات دارویی- صنعتی آن مورد توجه قرار گرفته است. اطلاعات کمی در مورد اثرات دما و شوری بر جوانه‌زنی بذر گیاه وسمه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر دما و شوری بر جوانه‌زنی وسمه بود. به­همین منظور دو آزمایش مجزا در سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود انجام شد. در آزمایش اول تیمارها شامل دماهای مختلف 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی‌گراد، و آزمایش دوم شامل 6 سطح شوری{صفر (شاهد)، 2، 3، 4، 5 و 6 دسی­زیمنس بر متر} از منبع کلریدسدیم در نظر گرفته شد. برای تعیین درصد جوانه‌زنی نسبت به زمان و نیز زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی از توابع دندان‌مانند، دو تکه‌ای، بتا و درجه­ی دوم استفاده شد. برای انتخاب مدل برتر از میان مدل‌های مختلف شاخص‌هایی همچون پارامترهای معادله­ی رگرسیون خطی، ضریب تبیین (R2)، ضریب همبستگی و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSD) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین مدل برای توصیف سرعت جوانه‌زنی بذر نسبت به زمان و نیز زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی تابع دوتکه‌ای است. براساس این مدل مقدار دمای پایه، مطلوب و سقف برای جوانه‌زنی به­ترتیب 27/10، 26/28 و 50/39 درجه سانتی‌گراد به­دست آمد. در این بررسی، روز بیولوژیک (تعداد روز موردنیاز برای جوانه‌زنی تحت شرایط دمای مطلوب یا به­عبارت دیگر حداقل تعداد روز از آبنوشی تا جوانه‌زنی) 21/1 بود. کاربرد سطح شوری کم (2 دسی‌زیمنس بر متر) موجب افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و کاهش وزن ریشه‌چه وسمه شد. با افزایش شوری درصد جوانه‌زنی و رشد ریشه‌چه کاهش یافت. همچنین، سطوح بالای شوری سبب کاهش بیشتر رشد ریشه‌چه نسبت به ساقه‌چه شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influence of Salinity and Temperature on Seed Germination of Indigofera tinctoria

نویسندگان [English]

  • ali ansori 1
  • Hassan shahgoli 1
  • manochehr gholipoor 2
  • Hassan makarian 2
چکیده [English]

Indigo is an unknown plant for most of people, and recently has derived attention due to its industrial and medical properties. There is scarce information about its seed germination response to temperature and salinity. This study was conducted to determine the effects of temperature and salinity stress on seed germination of Indigo. Therefore, two separate experiments were performed at the college of agriculture, Shahrood University of Technology, in 2011. In the first and second experiments germination response of seeds were determined over a wide range of temperatures(10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 oC,) and salinities(0 (control), 2, 3, 4, 5 and 6 dS/m-1) respectively. The regression models fitted to the data of cumulative germination percent against time, and then time to 50% germination were dent-like, segmented, beta and quadratic functions. Based on indices like RMSD(root mean square of error), correlation coefficient(R2), and linear regression parameters, the segmented function was the best model to describe seed germination as a function of cumulative germination percent against time, and then time to 50% germination. The base, optimum and ceiling temperatures were 10.27, 28.26 and 39.50 oC, respectively. The biological days (the minimum number of days required for germination under optimum temperature conditions) tended to be 1.21. Application of low salinity levels(2 dS/m-1) increased the percentage and rate of germination, roots and shoots length and decreased roots and shoots weight of indigo. Also, with increasing salinity levels the percentage of germination and root growth was decreased. Higher levels of salinity decreased indigo root growth more than shoot growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salinity stress
  • Seed germination
  • Cardinal temperatures
  • Indigo